[آخرت نسبت به دنيا چون هووست!/ اين جهان و آن جهان ضدّ هم اند]

615-

مقتبس است از مضمون اين خبر:

مَثَلُ الدُّنيَا وَ الآخرَة كَمَثل ضَرَّتَين بقَدر مَا أَرضَيتَ احداهُمَا أَسخَطتَ الاخرَى‌[1].

شرح تعرف، ج 2، ص 111 و ج 3، ص 47 و اين سخن را به امير المؤمنين على- 7- نسبت داده‌اند بدين صورت:

انَّ الدّنيا وَ الآخرَةَ عَدُوَّان مُتَفَاوتَان وَ سَبيلان مُختَلفَان فَمَن احَبَّ الدُّنيَا وَ تَوَلَّاهَا ابغَضَ الآخرَةَ وَ عَاداهَا وَ هُمَا بمَنزلَة المَشرقَ وَ المَغرب. وَ ماشٍ بَينَهُمَا كُلَّما قَرُبَ من وَاحدٍ بَعُدَ منَ الآخَر وَ هُمَا بعدُ ضَرَّتَان‌[2].

شرح نهج البلاغه، ج 4، ص 286

وَ لذَلكَ ضَرَبَ عَلىٌّ رَضىَ اللَّهُ عَنهُ للدُّنيَا وَ الآخرَة ثَلَاثَةَ امثلَةٍ فَقَالَ هُمَا كَكَفَّتَى الميزَان وَ كَالمَشرق وَ المَغرب وَ كَالضَّرَّتَين اذَا ارضَيتَ احدَاهُمَا اسخَطتَ الاخرَى‌[3].

احياء العلوم، ج 3، ص 14 [ص 120 احاديث مثنوى‌]

[ «مرگ تن هديه است بر اصحاب راز»]

616-

مستفاد است از مضمون اين حديث:

تُحفَةُ المُؤمن المَوتُ‌[4].

[1] - دنيا و آخرت نسبت به هم مانند هوو هستند. هر اندازه يكى از آن دو را راضى نگه دارى به همان اندازه ديگرى را به خشم آورده‌اى.

[2] - دنيا و آخرت دو دشمن متفاوت و دو راه مختلف هستند. كسى كه دنيا را دوست بدارد و به سوى آن رود با آخرت دشمنى كرده و از آن دور شده است. اين دو به منزله مشرق و مغرب هستند. رونده‌اى كه به يكى از آن دو نزديك شود از ديگرى دور مى‌افتد و همچنين آن دو نسبت به هم مانند هوو هستند.

[3] - و به همين جهت حضرت على( رض) براى دنيا و آخرت سه مثال زده است:

دو كفه ترازو، مشرق و مغرب و هوو، به طورى كه اگر يكى را راضى كنى، ديگرى را به خشم آورده‌اى.

[4] - مرگ، براى مؤمن يك هديه است.