مطابق است با مضمون حديثى كه در ذيل شماره (356) مذكور افتاد. [1] [ص 102 احاديث مثنوى‌]

[از ضعيفان‌اند جنّت رفتگان‌]

539-

ظاهراً اشاره باشد بدين حديث: [2]

أَ لَا اخبرُكُم بِاهلِ الجَنَّةِ كُلُّ ضَعِيفٍ مُتَضَعَّفٍ لَو اقسَمَ عَلى اللَّهِ لَابَرَّهُ‌[1].

جامع صغير، ج 1، ص 113، نهايه ابن اثير، ج 2، ص 20 [ص 103 احاديث مثنوى‌] و ممكن است كه اين روايت مراد باشد:

اكثَرُ اهل الجَنَّةِ البُلهُ‌[2].

احياء العلوم، ج 4، ص 126، جامع صغير، ج 1، ص 52، كنوز الحقائق، ص 17

دَخَلتُ الجُنَّةَ فَاذَا اكثَرُ اهلِهَا البُلهُ‌[3].

جامع صغير، ج 2، ص 14 [ص 103 احاديث مثنوى‌]

[سوء ظن بر خود نشان زيركى است‌]

540-

اشاره است به حديث:

الحَزمُ سُوءُ الظَّنِ‌

- كه در ذيل شماره (394) ياد شده است. [3] [ص 103 احاديث مثنوى‌]

[جنّت و اجبار! اين باشد شگفت‌]

541-

______________________________ [1] ناظر است به حديث ذيل:

مَثَلي وَ مَثَلُكُم كَمَثَل رَجُلٍ اوقَدَ نَاراً فَجَعَلَ الجَنَادبُ وَ الفَرَاشُ يَقَعنَ فيهَا وَ هُوَ يَذُبُّهُنَّ عَنهَا وَ انَا آخذٌ بحُجَزكُم عَن النّار وَ انتُم تَفَلَّتُونَ من يَدي. (1)

مسلم، ج 7، ص 63- 64، مسند احمد، ج 1، ص 424 و ج 2، ص 244، 312 به صور مختلف و ربيع الابرار، باب الدين، جامع صغير، ج 2، ص 154.

إنَّكُم تَتَهَافَتُونَ عَلَى النَّار تَهَافَتَ الفرَاش وَ أَنَا آخذٌ بحُجَزكُم (2).

مجموعه ورام ج 1 ص 227 احياء العلوم، ج 4، ص 78 [ص 66 احاديث مثنوى‌] (1) مَثَل من و شما همچو مردى است كه آتشى برافروخته است آنگاه ملخها و پروانه‌ها خود را در آن آتش پرتاب مى‌كنند و او در صدد نجات و دفاع از آنان است. من نيز در صدد نجات و پناه دادن شما از آتش جهنم هستم. اما شما از دست من بيرون مى‌پريد و خود را همچنان در آتش مى‌افكنيد.

(2) شما همچون پروانه‌ها خود را به درون آتش مى‌اندازيد ولى من مى‌كوشم شما را (از سوخته شدن) نگه دارم.

[2]

قَالَ النَّبيُّ 6 و سلم: أَ لَا أُخْبرُكُمْ بأَهْل الْجَنَّة؟ قَالُوا بَلَى يَا رَسُولَ اللَّه، قَالَ: كُلُّ أَشْعَثٍ أَغْبَرٍ ذي طَمْرَيْن لَا يُؤْبَهُ به لَوْ أَقْسَمَ عَلَى اللَّه لَأَبَرَّ قَسَمَهُ.

تحصين ابن فهد حلى ص 19.

پيامبر اكرم 6 و سلم فرمود: آيا بهشتيان را به شما خبر دهم كه چه كسانيند؟

گفتند: بلى يا رسول الله، فرمود: هر انسان ندار، ژوليده، غبارآلود و از فقر به دو جامه بسنده كرده كه اگر بر خدا قسم بخورد قسمش برآورده شود.

عَنْ أَبي عَبْد اللَّه عَنْ أَبيه 8 قَالَ: أَكْثَرُ أَهْل الْجَنَّة الْبُلْهُ. قَالَ: قُلْتُ: هَؤُلَاء الْمُصَابُونَ الَّذينَ لَا يَعْقلُونَ؟ فَقَالَ لي: لَا، الَّذينَ يَتَغَافَلُونَ عَمَّا يَكْرَهُونَ، يَتَبَالَهُونَ عَنْهُ.

السرائر الحاوي لتحرير الفتاوى ج 3 ص 566 و غوالي اللئالي العزيزية ج 1 ص 71. قسمت اول حديث در احياء العلوم، ج 4، ص 126، جامع صغير، ج 1، ص 52، كنوز الحقائق، ص 17 نيز نقل شده است.

امام صادق 7 از پدرش امام باقر 7 نقل مى‌كند كه فرمود: بيشتر بهشتيان بلاهت پيشه هستند.

گفتم: آيا آسيب‌ديدگان بى‌خردند؟

به من فرمود: نه، آنان نسبت به آنچه ناپسندشان باشد بى‌توجهى كنند و خود را به نفهمى زنند.

قَالَ النَّبيُّ 6 و سلم: دَخَلْتُ الْجَنَّةَ فَرَأَيْتُ أَكْثَرَ أَهْلهَا الْبُلْهَ قَالَ: قُلْتُ: مَا الْأَبْلَهُ؟ فَقَالَ: الْعَاقلُ في الْخَيْر، الْغَافلُ عَن الشَّرِّ.

بحار الأنوار ج 94 ص 98 باب 59. قسمت اول حديث در جامع صغير، ج 2، ص 14 نيز نقل شده است.

پيامبر اكرم 6 و سلم فرمود: به بهشت وارد شدم بيشتر بهشتيان را بلاهت پيشه يافتم.

گفتم بلاهت پيشه كيانند؟

فرمود: كسى كه به هر خيرى پايبند است و از شر غافل.

عَنْ جَعْفَر بْن مُحَمَّدٍ عَنْ آبَائه : أَنَّ النَّبيَّ 6 و سلم قَالَ: دَخَلْتُ الْجَنَّةَ فَوَجَدْتُ أَكْثَرَ أَهْلهَا الْبُلْهَ، يَعْني بالْبُلْه: الْمُتَغَافلَ عَن الشَّرِّ الْعَاقلَ في الْخَيْر وَ الَّذينَ يَصُومُونَ ثَلَاثَةَ أَيَّامٍ منْ كُلِّ شَهْرٍ.

قرب الإسناد ج 1 ص 37. و وسائل الشيعة ج 10 ص 426 باب 7.

امام صادق از پدرانش : نقل مى‌كند كه پيامبر اكرم 6 و سلم فرمود: به بهشت وارد شدم بيشتر بهشتيان را بلاهت پيشه يافتم.

و مقصود از بلاهت پيشه كسى است كه خود را از شر به غفلت مى‌زند و به هر خيرى پايبند است و كسانى كه سه روز را در هر ماه روزه بدارند.

[3] اشاره است بدين خبر:

الحَزمُ سُوءُ الظَّنِّ (1).

جامع صغير، ج 1، ص 150، كنوز الحقائق، ص 58 كه در مجمع الامثال (ص 175) منسوب است به أكثم بن صيفى.

[ص 74 احاديث مثنوى‌] و در نامه امير المؤمنين على 7 به فرزندش امام حسن 7 چنين آمده است:

وَ لا يَغْلبَنَّ عَلَيْكَ سُوءُ الظَّنِّ فَإنَّهُ لا يَدَعُ بَيْنَكَ وَ بَيْنَ خَليلٍ صُلْحًا، وَ قَدْ يُقَالُ: منَ الْحَزْم سُوءُ الظَّنِ‌

هرگز بد گمانى بر تو غلبه نكند كه بين تو و دوستت صلح و صفايى باقى نگذارد و گفته مى‌شود كه از ابزار تصميم مطمئن و دور انديشى (در آنجا كه دشمن در كمين است) بد گمانى و سوء ظن داشتن است. تحف العقول ص 79.

(1) نشانه دور انديشى (در آنجا كه دشمن در كمين است) بد بينى و سوء ظن- داشتن است.

[1] - هان! شما را بگويم كه بهشتيان چه كسانند؟ افرادى ضعيف و به ظاهر ناتوان.

اما آنچنان( با اخلاص) كه خداوند سوگندشان را تصديق و تأييد مى‌كند.

[2] - اكثر اهل بهشت از ضعيف عقلانند.( چون آنها شاكرِ نعمت بوده‌اند نه شاكرِ مُنعم و همين نشانه ضعف عقلشان است.)

[3] - وقتى در بهشت وارد شدم اكثر بهشتيان را از كسانى يافتم كه عقلشان ضعيف است