انسان وارسته و مقدسى هم بود- به او گفتند: مگر نشنيده‌اى كه پيامبر فرموده است:

«من كذب علىَ متعمدا فليتبوّء مقعده من النار»

جايگاه او آتش است. تو چطور بر پيغمبر افترا بستى؟ در جواب مى‌گويد: «انما كذبت له لا عليه» من به نفع او دروغ گفتم. اين‌ها مى‌خواهند بگويند نعوذ بالله پيامبران دروغ مى‌گفتند، لله دروغ مى‌گفتند و عجيب نيست از اين‌ها، الان در تورات در يك فصلى داريم راجع به پيغمبران دروغگو، خوب كسانى كه در آن محيط زندگى كرده‌اند برايشان بسيار عجيب و غريب نيست؛ اما جوامعى كه پيغمبران را انسان‌هايى وارسته مى‌دانند آن‌ها را برى از ناپاكى مى‌دانند، واقعا پيغمبران را افرادى ماليخوليايى مى‌دانند؟ يعنى كسانى كه افكارشان براى آن‌ها مجسم مى‌شود، بدون اين‌كه خودشان بفهمند! درصورتى كه پيامبران در جوامع خودشان انسان‌هايى عاقل، فهيم و كامل بوده‌اند؛ آنان قبل از آن‌كه ادعاى نبوت كنند، به عنوان افراد برجسته از جميع جهات، شناخته شده بودند. «زاده بسطة فى العلم والجسم»، پيامبران اين‌گونه بوده‌اند. افرادى نبودند كه احتمال خيال‌بافى و نعوذ بالله تزوير درباره آن‌ها داده شود. اين سوء ظن است كه شما داريد. شما ادعا مى‌كنيد مسيحى يا يهودى هستيد، پس بالاخره معنايش اين است كه شما نعوذ بالله پيامبران بنى اسرائيل و حضرت مسيح را ماليخوليايى مى‌دانيد.

پاسخ عدم سنخيت، اين است كه شما توجه نداريد، انسان فى نفسه دو بعدى است! انسانى كه روى زمين زندگى مى‌كند، درست است انسان زمينى است، ولى يك دست او بر زمين است و دست ديگرش بر آسمان است. انسان داراى دو جنبه است؛ جنبه ماديش همين جنبه جسمانيش است كه اين صبغه ارضى دارد و با زمين سازگارى دارد، ولى اين انسان يك وجود ديگرى هم دارد كه خداوند موقعى كه «ونفخ فيه من روحه» و «نفخت فيه من روحى» اين عبارت‌ها را كه خداوند درباره انسان مى‌گويد: «فَتَبارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخالِقِينَ» امام صادق عليه السلام مى‌فرمايد:

«خلق خلقا ثم نفخ فيه من روحه»

يعنى اين كه انسان از دو وجود شكل گرفته است.

انسان يك شخصيت باطنى دارد كه واقعيت انسان هم همان است، انسانيت انسان به اين شمايل ظاهرى و به وجود جسمانيش نيست، انسان از جنبه روحانى خود آسمانى است، وجودش آسمانى است. از اين رو در تعبير قرآن‌ «نَفَخَ فِيهِ مِنْ رُوحِهِ» اين ضمير (ه) به خدا برمى‌گردد، يعنى آنچه كه ما در انسان دميديم از سنخ ماست. شما اگر با اين ديد سراغ انبياء برويد ديگر اين حرف را نمى‌گويى. البته انبياء افراد تربيت شده نيز هستند! پيامبر ما چهل سال‌