مى‌دهد كه حتى امّ سلمه مراد جمله تطهير نبوده، بلكه مراد از آن، تنها رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم على، فاطمه، حسن و حسين بوده است.» (طحاوى، 1333 ق، ج 1، ص 336)

بررسى مصداقى روايت مربوط به همسران پيامبر

سيوطى براى اثبات نزول جمله تطهير در حق همسران پيامبر، به رواياتى از ابن‌عباس، عكرمه، سعيد بن جبير استناد كرده است. (سيوطى، 1404 ق، ج 5، ص 198) اين سخن از كلبى روايت شده است. مهم‌ترين روايت در اين باب روايت عكرمه و ابن‌عباس است. به ابن‌عباس چنين نسبت داده شده است كه جمله تطهير، در خصوصِ همسران پيامبر نازل شده است و بس. از عكرمه نيز نقل شده است كه در بازار فرياد مى‌زد: إِنَّما يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيراً درباره همسران پيامبر نازل شده است. همچنين مى‌گفت: «هركس بخواهد در اين‌باره با او مباهله مى‌كنم.» از سعيد بن جبير نيز نقل شده است كه از عكرمه از ابن‌عباس نقل مى‌كرد كه جمله تطهير در حق همسران پيامبر نازل شده است. همين سخن به كلبى نسبت داده شده است. سعيد بن جبير، برفرض صحت انتساب روايت به وى، آن را از روايت منسوب به ابن‌عباس گرفته است و خود، شأنى مستقل در اين باب ندارد. از اين رو، روايت او و ابن‌عباس به يك روايت باز مى‌گردد. روايت ابن‌عباس و كلبى نيز در برابر چند پرسش و ابهام قرار دارند كه نمى‌توانند پاسخ‌گوى آن باشند.

نخست، آن‌كه ابن‌عباس و كلبى درباره نزول جمله تطهير در شأن پنج تن آل كساء نيز روايت كرده‌اند. چگونه ممكن است يك صحابى بزرگ يا راوى خبير، دو گونه روايت متعارض داشته باشد؟

دوم، آن‌كه بر فرض پذيرش، روايات يادشده اجتهادهايى در مقابل نص پيامبر هستند كه مى‌فرمايد: «جمله تطهير در شأن پنج نفر نازل شد: من، على، حسن، حسين و فاطمه.» (طبرى، 1412 ق، ج 22، ص 5) در روايت منسوب به مقاتل بن سليمان آمده است كه جمله تطهير، تنها به همسران پيامبر باز مى‌گردد؛ زيرا آنان در خانه پيامبر زندگى مى‌كردند. (ابن سليمان، 1424 ق، ج 3، ص 489) بى‌ترديد، چنين اجتهادى با وجود نص پيامبر و نيز روايات متضافر صحابه، ارزشى ندارد.

سوم، آن‌كه تك روايات يادشده توان تعارض و رويارويى با انبوه روايات مربوط به پنج تن آل كساء- كه فريقين نقل كرده‌اند- را ندارد، چنان‌كه گذشت.