توضيح اين‌كه در سوره يونس، سخن از نفرين حضرت موسى عليه السلام نسبت به فرعون و اطرافيان او به ميان آمده است. در اين نفرين حضرت موسى عليه السلام از خداوند مى‌خواهد كه اموالشان را نابود كند و (به جرم گناهانشان،) دل‌هايشان را سخت و سنگين سازد، به‌گونه‌اى كه ايمان نياورند تا عذاب دردناك را ببينند. (يونس/ 88) خداوند به وى وعده مى‌دهد كه اين نفرين مستجاب خواهد شد (يونس، 89) اگرچه تعيين زمان دقيق اين نفرين ممكن نيست، ولى به‌طور قطع بعد از بعثت حضرت موسى عليه السلام و شروع مبارزه با فرعون است.

براساس روايات، فاصله بين اين دعا و استجابت آن و در نتيجه هلاكت فرعون چهل سال طول كشيد. (عياشى، 1380، ج 2، ص 127، كلينى، 1365، ج 2، ص 489) از اين رو، آخرين زمانى كه براى استجابت اين دعا مى‌توان در نظر گرفت، غرق شدن فرعون است. اين زمان هم به‌طور دقيق مصادف با آزادى بنى‌اسرائيل است.

تورات هم فاصله بين خروج بنى‌اسرائيل از مصر و رفتن حضرت موسى عليه السلام به طور را سه ماه مشخص مى‌كند. (خروج، 19، 1) از اين رو، با توجه به اين توضيحات مى‌توان ادعا كرد كه گوساله‌پرستى بنى‌اسرائيل مساوى با نابودى تلاش‌هاى چهل ساله حضرت موسى عليه السلام بوده است. به همين خاطر، بنابر تصريح آيت‌الله معرفت (ره) اين حادثه، جاى غضب بيشتر از غضب حضرت موسى عليه السلام را داشت؛ زيرا هر انسانى وقتى حاصل زحمات خود را هدر رفته ببيند، غضبناك و ناراحت مى‌شود، چه برسد به شخصى مانند حضرت موسى عليه السلام كه جزء پيامبران بزرگ خداوند است.

بنابراين، توجه به زمان وقوع اين حادثه (وقوع بعد از زحمات زياد) و توجه به شخصيت حضرت موسى عليه السلام به عنوان يك پيامبر خداوند از نكات برجسته اين تحليل است. اگرچه براى اثبات غيرت‌الله بودن حضرت موسى عليه السلام، دليلى به غير از اين‌كه ايشان پيامبر خداست و تمام هم و غم پيامبران الهى برقرارى توحيد است (نهج‌البلاغه، خ 1) نمى‌توان پيدا كرد.

بررسى نكته دوم: عقوبت و مجازات بنى‌اسرائيل به‌خاطر ارتكاب اين عمل‌

حضرت موسى عليه السلام بعد از بازگشت از طور، چند كار انجام مى‌دهد: صحبت با بنى‌اسرائيل، برخورد تند با حضرت هارون عليه السلام، برخورد با سامرى. (طه، 98- 86) اما يك سؤال اين‌جا مطرح مى‌شود و آن اين است كه هدف آن حضرت از انجام اين اقدامات چه بوده است؟ بنابر تصريح «التمهيد»، اين اقدامات از جمله برخورد تند با هارون عليه السلام در راستاى‌