نكته سوّم: توضيح خواستن از مسؤول در صورت بروز مشكل در حيطه مسؤوليت وى‌

سؤال موسى عليه السلام از هارون عليه السلام بر اساس الگويى است كه هر زمامدارى از آن پيروى مى‌كند: «شأن هر زمامدار، زمانى كه در گوشه‌اى از رهبرى خود، نارسايى مشاهده كند، اين است كه از مسؤولى كه براى آن كار [ى كه در حال حاضر در آن نارسائى مشاهده مى‌شود] مشخص كرده است، توضيح بخواهد و اگر در كار وى سستى و كوتاهى از وظيفه مشاهده كرد، اقدام به محاكمه وى كند.»

نكته چهارم: سستى هارون عليه السلام در مبارزه با گوساله‌پرستان‌

اگرچه سياق كلام، به خوبى بر اين نكته دلالت مى‌كند، اما براى توضيح بيشتر اشاره به چند قسمت از كلام كه به‌طور واضحى گوياى اين نكته است، لازم به‌نظر مى‌رسد:

الف- «بنابراين آن حضرت [موسى عليه السلام‌] گمان كرد كه هارون عليه السلام، همان‌كسى است كه نسبت به امور قوم سستى كرده است و به خوبى مراقب آن‌ها نبوده است و به همين خاطر گمراه شدند.»

ب- «از اين رو، سر و ريش وى را گرفت و با شدت به طرف خود كشيد تا كوتاهى و سستى وى را نسبت به امور قوم، زشت و مورد انكار قلمداد كند.»

نكته پنجم: طلب مغفرت موسى عليه السلام براى برادر، دليل سستى وى‌

از عبارت «اگرچه هارون دليل سكوتش را در مقابل گمراهى قوم و گوساله‌پرستى آنان آشكار كرد، اما اين عذر به منزله دليلى كه وى را به طور كامل تبرئه كند، نبود. به همين دليل موسى عليه السلام براى خود و برادرش طلب مغفرت كرد» به خوبى برمى‌آيد كه طلب مغفرت موسى عليه السلام در قبال كوتاهى حضرت هارون عليه السلام بوده است.

فصل سوّم: بررسى تحليل‌

بررسى نكته اول: طبيعى بودن غضب حضرت موسى عليه السلام‌

اگر جريان مبارزه حضرت موسى عليه السلام را با فرعون در قرآن كريم، دنبال كنيم، به خوبى متوجه مى‌شويم كه آن حضرت، سختى‌هاى زيادى را براى نجات بنى‌اسرائيل و اعتلاى توحيد تحمل كردند. (زخرف/ 50- 53؛ نهج البلاغه، خ 192) براى توضيح بيشتر اين مطلب، اشاره به يك نكته كه كمتر مورد توجه واقع شده است، ضرورى به نظر مى‌رسد. بر اساس برخى روايات بين بعثت حضرت‌موسى عليه السلام و رفتن ايشان به طور و برپا شدن غائله سامرى، حداقل چهل سال فاصله شد.