شده است كه
مرحوم مظفر، اين بخش از دلالتها را نه در مباحث مفاهيم بگنجاند و نه در انواع
دلالتهاى منطوقى و مفهومى. مصاديق دلالت سياقى عبارتند از: دلالت اقتضاء و دلالت
تنبيه. يك نوع ديگر از دلالت نيز وجود دارد كه دلالت اشاره نام دارد كه توضيح
بيشتر آن خواهد آمد.
حالكه
دلالت سياق در كنار ديگر گونههاى دلالت است، اين سؤال مطرح مىشود كه در صورت
تعارض اينگونه دلالتها كدام يك بر ديگرى تقدم دارد؟ در اينجا مىتوان به دلايل
دو ديدگاه اشاره داشت:
الف-
ديدگاه تقدم دلالت وضعى
اين
ديدگاه معتقد است كه دلالت سياقى از نوع ظهورات لفظى نيست؛ درنتيجه توان برطرف
نمودن ظهور لفظ درمعنا را نداشته و نمىتواند آن را كنار بزند.
مرحوم
آشتيانى را مىتوان طرفدار اين ديدگاه دانست. ايشان در كتاب اصولى خويش در بحث از
دلالت و مفاد آيه نفر، اينگونه مىنويسد:
بر
فرض كه ظهورسياقى را بپذيريم، اين ظهور از ظهورات لفظيه نيست تا با ظهور لفظ در يك
رتبه قرار گرفته و با آن مزاحمت كند، چه رسد كه بر آن مقدم شده و نسبت به آن قرينه
صارفه بشود. (آشتيانى، 1403، ج 1، ص 156)
از
اين كلام استفاده مىشود كه تنها با ظهور لفظى مىتوان، ظهور لفظى ديگر را كنار
زد، نه با ظهورى كه پايينتر از مرتبه ظهور لفظى است. از نگاه ايشان دلالت سياق در
مرتبهاى پايينتر از ظهور لفظى است؛ بنابراين تا زمانى كه دلالت لفظى وجود دارد،
نه تنها نوبت به تمسك به ظهور سياقى نمىرسد، بلكه سياق را نمىتوان قرينه صارفه
ظهور لفظى دانست.
علامه
طباطبايى ضمن بهرهگيرى فراوان از دلالت سياق در كشف مقصود آيه، مكى يا مدنى بودن
آن، تعيين مرجع ضمير و ... معتقد است: چنانچه قرينهاى قوىتر از سياق وجود داشته
باشد و سياق آيه با آن در تضاد باشد، چارهاى جز چشمپوشى از سياق و اخذ به قرينه
و دلالت قوىتر نيست. ايشان با همين فرض است كه در رابطه با استدلال شموليت آيه
تطهير بر زنان پيامبر در رابطه با تفسير آيات 28 تا 35 سوره احزاب وقتى به تفسير
اين فراز إِنَّما يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ
الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيراً مىپردازد، نمىپذيرد كه اين
آيه در سياق