«حيات طيبه» در آيه‌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَياةً طَيِّبَةً (النحل/ 97) را به قناعت و يا طاعت و «يقين» را در آيه‌ وَ اعْبُدْ رَبَّكَ حَتَّى يَأْتِيَكَ الْيَقِينُ‌ (الحجر/ 99) را به «مرگ» تفسير كرده است. در تبيين استعارات قرآن به عنوان نمونه مى‌توان آيه 24 سوره ابراهيم را ذكر كرد كه «كلمه طيبه» اشاره به «لا اله الاالله»، «شجره طيبه» اشاره به «مومن»، «كلمه خبيثه» اشاره به «شرك» و «شجره خبيثه» اشاره به «مشرك» دانسته شده است.

10. بيان مصاديق يا تطبيق آيات به اشخاص‌

مؤلف، خلفاى راشدين را در موارد متعدد ستايش كرده است و برخى آيات را بر آنان تطبيق داده است؛ مثلًا آيه پايانى سوره فتح را بر ايشان و نيز طلحه و زبير تطبيق مى‌دهد؛ اما بيش از همه ابوبكر و عبد الله بن سلام را مى‌ستايد و در موارد متعدد، مصداق تعبير عامى را كه در آيه آمده است، مانند «يا ايها الذين آمنوا»، «الصادقين»، «متقين» و ... را ابوبكر و اصحاب او يا عبدالله بن سلام و اصحاب او مى‌داند.[1] چنان‌كه در دو مورد، مصداق آيه را «اهل سنت و جماعت» مى‌داند، نخست، در آيه 82 سوره طه، كه در تفسير ثُمَّ اهْتَدى‌ به عنوان يكى از اقوال مى‌نويسد: و يقال: ثم اهتدى الى السنة و الجماعه. ديگرى آيه 18 سوره زمر است كه در تفسير «اولئك هم اولوالالباب» مى‌آورد: هو ابوبكر و اصحابه و من اتبعهم بالسنة و الجماعه.

البته در برخى موارد مصداق اين تعابير عام را «عمر و اصحاب او» يا «عثمان و اصحاب او» (قصص/ 56 وجاثيه/ 14) (بقره/ 214، ونحل/ 75) و به ندرت ساير صحابه، مانند سلمان يا بلال، (بقره/ 212 ونحل/ 19) دانسته است. اگرچه در ذيل برخى آيات به فضائل على عليه السلام اشاره شده است، اما در آياتى كه اكثر مفسران على عليه السلام را مصداق آن دانسته‌اند، يا ديگران را با آن حضرت شريك كرده است، مثلًا در تفسير «صالح المومنين»[2] مى‌نويسد: «جملة المؤمنين ... مثل ابى بكر و عمر و عثمان و على رضى الله عنهم و من دونهم.» و يا اصلًا بدان اشاره نكرده است كه از بارزترين نمونه‌ها آيات 207 سوره بقره و 55 و 67 سوره مائده و آيه مباهله است. اين مسأله با توجه به اين‌كه سند نشانگر نقل اين تفسير از طريق كلبى است و كلبى مشهور به تشيع،

[1] . براى نمونه ر. ك: البقره/ 146؛ آل عمران/ 114؛ السبأ/ 83؛ التوبه/ 119؛ الحجر/ 45؛ مريم/ 73؛ الزمر/ 37؛ الحديد/ 28؛ فصلت/ 44؛ الشورى/ 18.

[2] . براى نمونه ر. ك: البقره/ 274؛ ص/ 28؛ المجادله/ 13؛ التحريم/ 4.