از اين سه
نمونه، دو مورد اول دقيقاً تأييد سخن مؤلف الواضح مبنى بر يافتن تفصيل مطالب اين
تفسير به شكل مبسوط در تفسير كلبى است و مورد آخر نيز برخلاف شيوه رايج در اين
تفسير، يعنى اختصار و ايجاز، مطالب از تفسير كلبى به طور كامل با اندك تغييراتى
نقل شده است.
ج)
در شواهد التنزيل حاكم حسكانى از علماى قرن پنجم، خبر ذيل به دو طريق در شأن نزول
آيه 274 سوره بقره آمده است: «اخبرنا ابونصر محمدبن عبدالواحدبن احمد، قال: اخبرنا
ابوسعيد محمدبن المفضل المذكر املاءً قال: اخبرنا محمدبن جعفر القاضى قال: حدثنا
ابوابراهيم بن ابى صالح عن يوسف بن بلال عن محمدبن مروان عن محمدبن السائب عن ابى
صالح عن ابنعباس فى قوله «الذين ينفقون اموالهم بالليل و النهار سرّاً و علانيه
...» نزلت فى علىبن ابى طالب لم يكن عنده غيراربعة دراهم فتصدق بدرهم ليلًا و
بدرهم نهاراً و بدرهم سراً و بدرهم علانيهً.» (حسكانى، 1411/ 1990) در الواضح پس
از توضيح آيه آمده است: «نزلت هذه الآيه فى على بن ابىطالب» در اينجا هم
مىبينيم همانطور كه دينورى گفته، تفصيل مطلب در تفسير كلبى از طريق يوسف بن
بلال، يافت مىشود.
د)
ثعلبى در الكشف و البيان به چند طريق از تفسير كلبى استفاده كرده است كه در سه
طريق آن نام يوسف بن بلال آمده است. او در تفسير وَ
أُحْيِ الْمَوْتى بِإِذْنِ اللَّهِ (آلعمران/ 49) مىنويسد: «قال
الكلبى: كان عيسى يحيى الاموات ب: يا حى يا قيوم.» در الواضح آمده است: «أحيى
الموتى باذن الله» باسم الله الاعظم يا حى يا قيوم.» ثعلبى در ادامه تفسير اين آيه
مىنويسد: «قال الكلبى: فلما ابرأ عيسى الاكمه و الابرص و احى الموتى قالوا: هذا
سحر و لكن اخبرنا بما ناكل و ما ندخر و كان يخبر الرجل بما اكل من غدائه و بمايأكل
فى عشائه.» (ثعلبى، 1422، ج 3، ص 730) در الواضح نيز همين مطلب با اختصار چنين
آمده است: «فلما فعل ذلك، قالوا: هذا سحر فهل عندك غيره، قال: نعم و «انبئكم»
اخبركم «بما تأكلون» «غدوة وعشية.»
ه-)
يكى از منابع مهم كه اطلاعات ارزشمندى درباره آثار كهن، چه آنها كه باقى مانده و
چه آنها كه در گذر ايام از ميان رفته است، در اختيار ما قرار مىدهد، سعدالسعود،
اثر علىبن موسى بن طاووس (م 664) معروف به سيد بن طاووس، نواده شيخ طوسى است.
سيدبن طاووس سه مجلد از تفسير كلبى را در اختيار داشت. او از يك مجلد شامل جزءهاى
11 تا 19 تفسير كلبى، 10 مورد و از مجلد حاوى جزء 18 تا 24 تفسير كلبى 5 نمونه و
از مجلدى كه