مىگويند:
«تقريبا جمع قرآن به دست صحابه، پس از رحلت پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم از
امور مسلم تاريخ است.» (همان، 1384، ص 85)
راميار
نيز در اين زمينه چنين مىگويد: پيامبر اكرم، خود ممارست و نظارت دقيقى بر كار
نويسندگان وحى داشت. او ترتيب آيات را همچنان كه ازجبرئيل دريافت مىداشت، تعيين
مىفرمود. از ابنعباس روايت شده كه گفت: چون چيزى براو نازل مىشد، كسى از
نويسندگان را مىخواند و مىگفت اين آيات را در جائى كه چنين و چنان است بگذار.
روايات در اين زمينه بسيار است كه بيانگر اين است كه نوشتن قرآن آيه به آيه و سوره
به سوره در زمان پيامبر انجام گرفته است. «البته شايد در نوشتن، توالى سورهها و
ترتيب آن را چنان كه بايد ملتزم نمىگشتند. (راميار، 1380، ص 260)
حلبى
نيز مىگويد: جمع قرآن به اين ترتيب كه در دست ماست در روزگار رسول اكرم صورت
نگرفت و اين طبيعى بود، زيرا قرآن به تدريج نازل مىشد و هر زمان ممكن بود به
مناسبت حادثهاى، آيهاى نازل شود و دلايل ديگرى مانند نسخ و ... (حلبى، 1373، ص
103)
در
روايات زيادى از اهل سنت و شيعه نيز آمده است كه پيامبر به على عليه السلام دستور
دادند كه قرآن را بعد از خودش جمعآورى كنند؛ يا اينكه على عليه السلام قرآن را
بعد از پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم جمعآورى كردند. اينگونه روايات نيز
مويد ديدگاه آيتالله معرفت مىباشد، كه در ذيل به برخى اشاره مىكنيم:
پس
از رحلت رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم نيز عدهاى بدين كار (جمع قرآن)
اشتغال ورزيدند كه در رأس آنها نام على عليه السلام قرار دارد؛ زيرا پس از رسول
خدا صلى الله عليه و آله و سلم على عليه السلام ردا به دوش نگرفت تا اينكه قرآن
را جمع كرد. ابن شهر آشوب مىگويد: در اخبار ابى رافع اينگونه آمده است: همانا
پيامبر در بيمارى كه در آن وفات يافت به على فرمود: يا على اين كتاب خداست آن را
بگير و نزد خود نگهدارى كن؛ پس على آن را در پارچهاى جمع كرد و به منزل رفت و
هنگامى كه پيامبر وفات يافت، نشست و آن را تاليف نمود، آنگونه كه خداوند آن را
نازل كرده بود؛ و او به آن آگاه بود.[1] (معرفت،
1406، ج 1، ص 294 و ابن شهر آشوب المازندرانى، بىتا
[1] . قال: ابن شهر آشوب: وفى اخبار ابى رافع: ان النبى
صلى الله عليه و آله و سلم قال فى مرضه الذى توفى فيه لعلى، ياعلى هذا كتاب الله
خذه اليك، فجمعه عَلّى فى ثوب ومضى الى منزله فلما قبض النبى جلس عَلّى، فالفّه
كما انزل الله وكان به عالما.