عبد الرحمن بن ابى بكر در محل همين كوه درگذشت.

(1)

حبل:

(به ضمّ اوّل و فتح دوم)، ياقوت مى‌نويسد: جايى است در يمامه. در حديث سراج بن مجّاعه كه توسط پدرش از جدّش نقل كرده، آمده است: «نزد پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله رفتم و آن حضرت غوره و غرابه و حبل را به تيول من داد».

(2)

حثمه:

(به فتح اول و سكون دوم)، صخره‌ها و تخته سنگ‌هايى بوده در منزل عمر بن خطاب در مكه. از قول عمر روايت شده كه وى، هنگام ياد كردن از بهشت عدن، گفت: «آن كسى كه مرا از خانه‌ام در حثمه بيرون كرد، مى‌تواند آن را به من برگرداند».

[حج:

عبارت است از مناسك و مراسم عبادى سياسى خاصى كه در مكه معظمه در ايام حج برگزار مى‌گردد و يكى از اركان اسلام به شمار مى‌رود.

تاريخچه اين عمل بزرگ عبادى به زمان حضرت آدم عليه السّلام بازمى‌گردد.

حضرت امام باقر عليه السّلام مى‌فرمايد:

«أتى آدم عليه السّلام هذا البيت ألف أتية على قدميه ...»؛[1]

«آدم عليه السّلام هزار بار پياده به زيارت اين خانه آمد.»

در روايت ديگر، امام رضا عليه السّلام نخستين حج‌گزاران را فرشتگان و سپس آدم، نوح، ابراهيم، موسى، عيسى و حضرت محمد صلّى اللّه عليه و آله و ديگر انبياء عليهم السّلام معرفى مى‌كند.[2]

حج داراى فلسفه‌اى عميق و عالى و اسرار و حكمت‌هايى ارزشمند و نتايج گرانقدر و والا در تمام ابعاد عبادى، سياسى، فرهنگى و غيره است و از اين رو، اسلام گذشته از حج واجب، تكرار آن را به صورت استحبابى به مسلمانان توصيه كرده تا به نتايج و دست آورد مادى و معنوى آن در اين سفر دست يابند.

فقها حج واجب و مستحب را به سه بخش تقسيم مى‌كنند:

1. حج تمتّع‌

2. حج قران‌

3. حج افراد

حج تمتّع اختصاص به كسانى دارد كه فاصله محل سكونت آنان، از هر

______________________________
(1). حج الأنبياء و الأئمة به نقل از فقيه، ج 2، ص 147، ح 65

(2). وسائل الشيعة، ج 11، ص 247

[1] . حج الأنبياء و الأئمة به نقل از فقيه، ج 2، ص 147، ح 65

[2] . وسائل الشيعة، ج 11، ص 247