كه بيعت كردند به من وفادار بودند و صبح هنگام بر در خانه من با سرهاى تراشيده حاضر مى‌شدند قبل از آنكه بيعت ابو بكر بر گردن من ملزم شود بر عليه او قيام مى‌كردم و او را به درگاه الهى به محاكمه مى‌كشيدم. و اگر قبل از بيعت عثمان يارانى مى‌يافتم بر عليه آنان قيام مى‌كردم و آنان را هم به درگاه الهى به محاكمه مى‌كشيدم. ابن عوف خلافت را براى عثمان قرار داد و در بين خود شرط كردند كه هنگام مرگش به او برگرداند. و امّا بعد از بيعت من با اينان ديگر راهى براى جهاد با آنها وجود نداشت.

شيعه و ناصبى و مستضعف‌

اشعث گفت: بخدا قسم، اگر مسأله اين طور كه تو مى‌گويى باشد همه امت محمد، جز تو و شيعيانت، هلاك شده‌اند؟

امير المؤمنين عليه السّلام فرمود: اى پسر قيس، بخدا قسم همان طور كه مى‌گويم حق با من است. ولى از امت جز ناصبيان و بيعت‌شكنان و زورگويان و انكاركنندگان و معاندان هلاك نمى‌شوند. كسى كه به توحيد تمسّك جويد و به محمد صلى اللَّه عليه و آله و اسلام اقرار نمايد و از دين خارج نشود و ظالمان را بر عليه ما كمك نكند و عداوت و دشمنى بر عليه ما را در دل نگيرد، ولى در باره خلافت شكّ داشته باشد و اهل آن و واليانش را نشناسد و به ولايت ما معرفت نداشته باشد و به عداوت با ما هم معتقد نباشد، چنين كسى مسلمان مستضعفى است كه رحمت خدا در باره او اميد مى‌رود و از جهت گناهانش بر او ترسيده مى‌شود[1].

تأثير اين خطبه در قلوب مردم‌

ابان مى‌گويد: سليم بن قيس گفت: آن روز احدى از شيعيان على عليه السّلام نماند مگر آنكه صورتش برافروخته شد و از گفتار حضرت شاد شد، بخاطر آنكه امير المؤمنين عليه السّلام‌

[1] اين عبارات در« ج» چنين است: و امّا كسى كه به توحيد و اقرار به محمد صلى اللَّه عليه و آله و اسلام تمسّك نمايد و از ولايت ائمه عليهم السّلام خارج نشود و ظالمان را بر عليه ما كمك نكند و دشمنى ما را معتقد نباشد، چنين كسى مسلمان ضعيفى است كه براى او اميد رحمت از جانب خداى عز و جل داريم و از گناهانش بر او مى‌ترسيم.