زندگى- كه ما به‌آن مى‌گوييم: دنيا؛ يعنى همان كه در علوم امروز، علوم دانشگاهى ناميده مى‌شود- پيشرفت مى‌كند. اما آن جامعه، يك جهتش ناقص است. و آن، جنبه‌ى معنوى است.

حالا يك وقت هست كه جامعه‌اى در جنبه‌ى علوم مربوط به ابزار زندگى پيشرفتى دارد. مثل جوامع غربى. امّا يك وقت در همان هم پيشرفت ندارد. مثل بسيارى از جوامع تابع غرب؛ كه معنويت را حذف كردند، ماديت را هم نتوانستند جلب كنند. مثل وضع زندگى خود ما در دوران حكومت پهلوى‌ها: معنويت را طرد كرديم، ماديت را هم نتوانستيم به شكل مدرن و جديد و علمى و واقعى‌اش به داخل كشور بياوريم. شديم‌ «خسر الدنيا و الاخره».

در مذمت انزوا از دنيا

آن طرف قضيه هم، همين‌جور است. يعنى اگر جامعه‌اى، فقط به جنبه‌هاى معنوى بپردازد، و از علوم غافل بماند؛ از پيشرفت علمى، از كشفيات علمى، از نوآورى‌هاى علمى، از تحصيل علم ميان فرزندان ميهن، از ساختن انسانهايى كه بتوانند زندگى را به شكل متناسب با نيازهاى بشر درآورند- با سهولت و سرعتى كه امروز دنيا طلب مى‌كند و نيازمند آن است- غافل بماند، باز يك بال ديگرش شكسته است. خيال نكنيد كه اسلام طرفدار اين است كه همه چيز منحصر بشود در مسائل روحى، و معنوى و نظر به ماديات نباشد! نه! اين انحراف، همان اندازه بزرگ است كه آن انحراف اول. اسلام، انزوا از دنيا و زندگى را، به‌صورتى بسيار روشن، رد كرده است.

در كلمات اميرالمؤمنين (ع) در نهج‌البلاغه، اين را مشاهده مى‌كنيد. نهج‌البلاغه‌اى كه كتاب زهداست، بر سرِ آن كسى كه زندگى دنيا را رها كرده است به خيال اينكه آخرت خودش را درست كند، فرياد مى‌زند. اسلام، اين‌گونه نيست.

با هم بودن‌

پس، اين دو تا بايد باشند. اما با هم بايد باشند. اين دو نهاد دانشجويى، بايد هر دو كار را بكنند. اما هم خوب كار كنند؛ هم نسبت به يكديگر ارتباطات عاطفى درستى داشته باشند. يكديگر را طرد نكنند. استعمارگران و كسانى كه مى‌خواستند بر اين كشور سلطه‌ى سياسى و فرهنگى و اقتصادى و غيره پيدا