براى كسب امتيازات شديدتر شد. در سال بعد، ولف موفق شد امتياز تأسيس بانك شاهنشاهى را براى رويتر به‌دست آورد. انگليسى‌ها از طريق اين بانك با انتشار اسكناس و دادن مساعده به دولت و وزرا و افراد خصوصى، ضمن نفوذ در آنها، منافع اقتصادى و سياسى سرشارى به‌دست آوردند.

روس‌ها نيز در رقابت با انگليسى‌ها به امتيازهايى دست يافتند كه عبارت‌اند از: كشتى‌رانى در مرداب انزلى، حق ساختن جاده در شمال كشور، تعهد ايران مبنى بر عدم اعطاى امتياز راه آهن به ديگران به‌مدت پنج سال كه بعداً به‌مدت ده سال ديگر تمديد شد، امتياز كمپانى حمل و نقل و بيمه، و تأسيس بانك استقراضى به‌مدت 75 سال.

به‌دليل اهميت امتياز تأسيس بانك، وزير خارجه روسيه پادرميانى كرد و آن را به دولت روسيه انتقال داد. به‌جز چاپ اسكناس- كه فقط در اختيار بانك شاهنشاهى بود- بقيه كارهاى دو بانك روسى و انگليسى مشابه بود، مشهور است كه بانك روسى، شديداً در اقدامات سياسى نيز تلاش داشت به‌طورى‌كه براى خود يك سازمان جاسوسى پديد آورده بود.

امتياز مهم ديگرى كه در همين زمان داده شد و باعث حركت انقلابى مردم ايران گرديد، امتياز انحصار توتون و تنباكو بود كه پس از اين بيان مى‌شود.

همان‌طوركه گفته شد، نقش ديگرى كه اين دو قدرت بيگانه براى گسترش نفوذشان در ايران بازى مى‌كردند، اعطاى وام‌ها بود. اين وام‌ها به‌هيچ‌وجه صرف آبادى كشور نمى‌شد بلكه صرف ولخرجى درباريان مى‌گرديد. خارجيان در ازاى دادن اين وام‌ها وثيقه‌هايى دريافت مى‌كردند كه عملًا منابع مالى ايران را در اختيار آنان قرار مى‌داد.

دو. چگونگى اعطاى امتياز انحصار توتون و تنباكو

محمدحسن‌خان اعتمادالسلطنه، وزير انطباعات ناصرالدين‌شاه، اولين كسى بود كه به فكر انحصار توتون و تنباكو افتاد. اين فرد، قانونى تحت عنوان «قانون اداره انحصاريه تنباكو و توتون و متفرعات آن» شامل نُه فصل نوشت و هدف از اين كار را گرفتن ماليات از مصرف‌كنندگان توتون و تنباكو اعلام كرد. ناصرالدين‌شاه با اين قانون موافقت نكرد. همين‌