عمق روحشان يك نوع آشنايى و انس و الفتى با اسلام نداشت و اگر عشقى كه مردم ما با خاندان پيامبر (ص) دارند وجود نمى‌داشت و اگر نبود كه مردم حس كردند كه اين نداى پيامبر (ص) و نداى حضرت على (ع) و يا نداى امام حسين (ع) است كه از دهان اين مرد بيرون مى‌آيد، محال بود نهضت و انقلابى به اين وسعت در مملكت ما به‌وجود آيد. رمز موفقيت رهبر در اين بود كه مبارزه را در قالب مفاهيم اسلامى به پيش برد.[1]

2. حمل‌كنندگان انقلاب‌

استاد مطهرى درباره همراهان انقلاب مى‌گويد:

در اين انقلاب پرچم انقلاب را چه‌كسانى به دوش كشيدند؟ آيا يك طبقه يا همه مردم؟ ترديدى نيست كه اين انقلاب گسترده و فراگير، همه گروه‌ها و طبقات را در برگرفته بود. حتى گروه‌هاى محروم كه در تظاهرات شركت مى‌كردند، اصرار داشتند كه تظاهراتشان به‌جهت كمى مزد و حقوق نبوده، براى اجراى احكام اسلام است. آنها براى خود ننگ و عار مى‌دانستند كه بگويند انقلاب ما جنبه رفاهى و مادى دارد.

استاد مطهرى در بحث نيروهاى حامل انقلاب، به نقش روحانيت شيعه و ادله نقش‌آفرينى تاريخى آن نيز اشاره كرده است:

اينكه روحانيت شيعه توانسته در طول تاريخ منشأ حركت‌هاى بزرگ بشود دو دليل عمده داشته: دليل اول ويژگى خاص فرهنگ روحانيت شيعه است. خود فرهنگ شيعى يك فرهنگ زنده و حركت‌زا و انقلاب‌آفرين است. اين فرهنگ از روش على (ع) و انديشه‌هاى او تغذيه مى‌كند. فرهنگى است كه در تاريخ خود عاشورا را دارد. صحيفه سجاديه و دوره امامت و عصمت دويست و پنجاه ساله دارد. هيچ‌يك از فرهنگ‌هاى ديگر چنين عناصر حركت‌زايى در خود ندارند. دليل دوم اينكه روحانيت شيعه از ابتدا اساسش مخالفت با قدرت‌هاى سلطه‌گر حاكم بوده است؛ روحانيتى كه از دولت مستقل است.[2]

[1]. همان، ص 40.

[2]. همان، ص 147 و 148.