خودباختگى و انحراف اذهان از مسائل واقعى.

آن‌قدرى كه مراكز فساد در تهران الآن [هست‌] بيشتر از كتابخانه است، بيشتر از مراكزى است كه براى تعليم و تربيت است. [اين امر] براى اين است كه مى‌خواهند ... جوان‌ها به طرق مختلفه، بيكاره و بيعار بار بيايند [و] ديگر در مقابل اين استفاده‌جوهاى خارجى نتوانند كارى [بكنند].[1]

2. حاكميت مستشاران آمريكايى بر كشور

چهل و پنج هزار يا شصت هزار يا در يك نوشته‌اى هم بود كه هشتاد هزار آمريكايى كه مستشارهاى زياد [ى‌] در آنها هست، اينها دارند نظام ما را اداره مى‌كنند ... در ايران آنها قدرت دارند، نه شاه.[2]

3. فشار، سركوبى و اختناق شديد شاه‌

آنچه كه به‌طور مختصر مى‌توان گفت اين است كه فشار بيش‌ازحد شاه، مردم را چنان در تنگنا قرار داد كه آنان دست به يك قيام همگانى زدند.[3]

4. حمايت شاه از اسرائيل غاصب‌

يكى از علل قيام مردم مسلمان ايران عليه شاه، حمايت بى‌دريغ او از اسرائيل غاصب است و شاه نفت اسرائيل را تأمين مى‌كند، [شاه‌] ايران را بازار مصرف كالاهاى اسرائيل كرده است ....[4]

5. جدا كردن ملت از روحانيت‌

نقطه اساسى كه اينها براى خودشان خطر مى‌ديدند اسلام بود. اگر اسلام را ... از بين ببرند، ديگر آسوده‌خاطر مى‌شوند و هركارى بخواهند در اينجا مى‌كنند و سلطه خودشان را حفظ مى‌كنند ... و راه اينكه اسلام را از بين ببرند اين بود كه روحانيت را از

[1]. همان، ج 5، ص 262 و 263.

[2]. همان، ص 97.

[3]. همان، ج، ص 523.

[4]. همان، ج 5، ص 139.