آمريكا براى پر كردن خلأ قدرت موجود، و به‌دليل حضور روس‌ها در يمن جنوبى و اتيوپى و مداخله نظامى آنها در افغانستان و ترس كشورهاى حاشيه جنوبى خليج فارس از قرار گرفتن در حلقه محاصره كمونيست‌ها يا كشورهاى وابسته به اتحاد جماهير شوروى، شوراى همكارى خليج فارس را در سال 1981 م تشكيل داد؛ و بنيه نظامى اين كشورها به‌ويژه عربستان را تقويت كرد.

با به قدرت رسيدن ميخائيل گورباچف به‌عنوان صدر هيئت رئيسه اتحاد جماهير شوروى در سال 1985 م و اعلام دو سياست «پرسترويكا» (بازسازى اقتصادى) و «گلاسنوست» (فضاى باز سياسى) و سپس فروپاشى بلوك شرق و اتحاد جماهير شوروى، آمريكا به اين تصور كه فروپاشى رقيب به‌معناى صلابت و حقانيت بلوك غرب است، براى ورود جهان به يك نظام جهانى تك‌قطبى به‌گونه‌اى كه خود به‌عنوان قدرت برتر در بالا قرار داشته و سايرين به‌صورت سلسله مراتبى بعد از آن قرار گيرند، به تكاپو افتاد.

اما با گذشت زمان دو مسئله چشم‌انداز اهداف راهبردى جهانى آمريكا را تيره كرد: يكى مقاومت مراكز قدرت ديگر جهانى مانند فدراسيون روسيه، چين، اتحاديه اروپايى و تلاش آنها براى پيدايش يك نظام چندقطبى؛[1] و ديگرى تشديد حركت‌هاى رهايى‌بخش در منطقه نفت‌خيز خاورميانه و خليج‌فارس و تهديدات فزاينده لبنان و فلسطينى‌ها عليه رژيم صهيونيستى، به‌ويژه از زمان آغاز حملات انتحارى؛ تهديدات و حركت‌هايى كه بازتاب انقلاب اسلامى در ايجاد آنها آشكار است.

در اين شرايط، با حملات بيستم شهريور 1380 (سپتامبر 2001 م) به برج‌هاى دوقلوى سازمان تجارت جهانى و پنتاگون در آمريكا، جرج بوش، رئيس‌جمهور آمريكا بهانه مناسبى به‌دست‌

[1]. اين تلاش‌ها در سال‌هاى گذشته، خود را در سخنرانى‌ها و ملاقات‌هاى سران كشورها ازجمله سران روسيه، چين، برخى از اعضاى صاحب‌نفوذ اتحاديه اروپايى و يا به شكل انعقاد برخى توافق‌نامه‌هاى بين‌المللى نشان داده است.

منظور از نظام چندقطبى، نظامى بين‌المللى است كه داراى مراكز متعدد قدرت باشد. مانند نظام بين‌الملل قبل از جنگ جهانى اول و پس از آن تا جنگ جهانى دوم.