شش قيام و انقلاب در قرن هفدهم در اروپا (1648 م)، انقلاب فرانسه (1789 م)، انقلاب‌هاى 1848 م در اروپا و انقلاب‌هاى متعدد در قرن بيستم، مانند انقلاب روسيه (1917 م)، انقلاب‌هاى چين (1911 و 1949 م)، انقلاب كوبا (1959 م)، انقلاب اسلامى ايران (1357 ش/ 1979 م)، انقلاب نيكاراگوئه (1979 م) و انقلاب‌هاى ضد استعمارى مانند انقلاب الجزاير (1962 م) و انقلاب‌هاى ويتنام (1954 و 1975 م) همگى بر اين نقش تأكيد مى‌كنند.

حتى برخى بر اين باورند كه تاريخ روابط بين‌الملل بعد از جنگ دوم جهانى در پاسخ و واكنش نظام بين‌الملل به انقلاب خلاصه مى‌شود؛ زيرا در طى چهار دهه‌اى كه به پايان دهه 1980 ختم شد، انقلاب پايه و مبنايى براى نظام دوقطبى به‌وجود آورد، به مسابقه تسليحاتى دامن زد و بارها موجب رقابت بين ابرقدرت‌ها شد و حتى ثبات سياسى داخلى قدرت‌هاى بزرگ را در معرض تهديد قرار داد.[1]

در اين فصل آثار و بازتاب‌هاى نظرى و عملى انقلاب اسلامى ايران در صحنه بين‌المللى در مدت 32 سال گذشته در چهار گفتار بررسى مى‌شود.

[1]. همان، ص 35.