تعدادى از چهره‌هاى مشهور دولت از عناصر فراماسونى بوده، بهائيان در حكومت داراى ارج و قرب و در كسب موقعيت‌هاى بالاى سياسى- اقتصادى كشور اولويت داشتند و روابط شاه با رژيم صهيونيستى بسيار حسنه بوده، تعدادى از يهوديان ثروتمند بر بعضى صنايع كشور نيز سلطه داشتند.

همچنين، رژيم شاه با آزادى و گشودن مراكز فحشا، قماربازى و مشروب‌خوارى و نمايش فيلم‌هاى مبتذل و غيراخلاقى در سينما و تلويزيون، بى‌بندوبارى اخلاقى را در جامعه رواج مى‌داد. نمونه‌اى از اين تلاش‌ها، برگزارى سالانه جشن هنر در شيراز بود. انجام عمل منافى عفت در ملأ عام در جشن هنر يازدهم (تابستان 1356) كه تحت عنوان نمايش هنرى صورت گرفت، با مخالفت‌هاى شديد علماى انقلابى و مردم همراه بود.

همان‌طوركه گفته شد، فرهنگ در وقوع و پيروزى انقلاب اسلامى نقشى كليدى و قاطع‌اى داشت؛ عوامل فرهنگى‌اى كه در پيروزى انقلاب اسلامى نقش داشتند عبارت‌اند از:

1. ايجاد تصورى از جامعه آرمانى اسلامى در اذهان عمومى براساس آموزه‌هاى ناب اسلامى و رفتار سياسى پيامبر (ص) و ائمه هدي (عليهم السلام)؛

2. عكس‌العمل در مقابل تحقير فرهنگى كشور؛

3. نقش مفهومى و معنايى فرهنگ اسلامى؛

4. مراسم، نهادها و ساختارهاى فرهنگى؛

5. نقش هماهنگ‌كننده فرهنگ در ميان علل جامعه‌شناختى، روان‌شناختى، سياسى و اقتصادى در ايجاد نارضايتى انقلابى.

تحقير فرهنگى كشور در زمان پهلوى، از همان ابتدا به‌عنوان يكى از علل اساسى رودَررويى روحانيت و مردم با رژيم پهلوى بود.

ج) شرايط و اوضاع عمومى اقتصادى‌

در اين بخش به دو عنوان «اصلاحات ارضى» و «برنامه‌هاى بخش صنعت» و نتايج آنها مى‌پردازيم.