«واو» جمع است نه «او» تخيير! يا اينكه گروهى بايد حلق كنند و گروهى هم تقصير، اين هم خلاف ضرورت است، زيرا هيچ‌گاه در حج تمتع تقصير واجب معين نيست، مگر در عمره تمتع كه فقط تقصير است و يا عمره مفرده كه مخير است.

اينجا «لَتَدْخُلُنَّ الْمَسْجِدَ الْحَرامَ‌» كه طبعاً دخول براى انجام مناسك حج است دو مرحله دارد: اوّل عمره تمتع كه بالاجماع پس از سعيش تقصير است، دوّم حجش كه پس از منى است، و اينجا ظاهراً دخول در حال عمره تمتع مراد نيست، زيرا شما كه به حال احرام وارد مكه و مسجدالحرام مى‌شويد و هنوز طوافش را كه اوّلين واجب پس از احرام است انجام نداده‌ايد، تا چه رسد به آخرين عملش كه تقصير است.

بنابراين اينجا مقصود دخول مسجدالحرام پس از اعمال عيد قربان است كه «سر تراشيده و تقصير كرده داخل شويد» و علت اينكه در اين بشارت تنها اشاره به قسمت حج شده و نه عمره اين است كه حج قسمت مهم‌تر است.

در نتيجه اينجا جمع ميان حلق و تقصير هرگز وجه درستى ندارد، مگر اينكه مكلفين دو دسته باشند، گروهى بايد حلق كنند، و اين همان واجب اصلى است كه از آيه اوّل فهميديم و گروهى مجازند تقصير كنند، كه اينها گروه‌هاى استثنائى مى‌باشند.

و اينكه در عمره تمتع حق ندارى سرت را بتراشى، كه برحسب احاديث كه حكمتش يا علتش اين است كه تو سرتراشى در پيش دارى، مگر آنكه يك ماه يا هر مقدارى كه مجدداً مويت برويد طول بكشد، اين هم تأييد روشنى است بر اينكه واجب اصلى عيد سرتراشى است.

اكنون بايد ديد چه كسانى به صورت استثناء مجازند كه تقصير كنند؟