مسأله 9- اينجا ثبوت هلال نزد برادران سنى از عرفات ريشه‌دارتر است كه فرمود: «ثُمَّ أَفِيضُوا مِنْ حَيْثُ أَفاضَ النَّاسُ‌ ...» «از آنجا و آن هنگام كه مردم كوچ كردند شما نيز به سوى منى كوچ كنيد».

اينجا هم اگر بر فرض بعيد يقين كنى كه آنها اشتباه كرده‌اند، مثلًا شب نهم است كه آنها شب دهم گرفته‌اند، تو وظيفه‌اى جز پيروى آنان ندارى، كه در موج درياى «إله ناس» روى كنى، و اگر هم شب نهم است به حساب شب دهم مى‌آيد كه از هر چيز مهم‌تر و برتر در اين راه وحدت و همبستگى و پيوستگى گروه «ناس» است، نه لشكر شكست خورده گروه وسواس، كه در اثر پراكندگى گرفتار نسناس خناس گردند!

اگر هم بدون مخالفت جمع «ناس» بتوانى به آنچه خود نيز يقين كرده‌اى عمل كنى بكن، كه آن كوچ كردن با «ناس» تكليفى است اجتماعى، و اين اگر هم زمينه‌اى داشته باشد فردى است، ولى در صورت منافات تكليف فردى فداى اجتماعى مى‌شود.

و در گذشته نيز گذشت كه دقت و احتياط برادران سنى كمتر از ما نيست و مى‌توان به شهادتشان مطمئن شد، خصوص با اختلاف افق كه اگر هم برخلاف مكه در ايران ثابت شود يقين به اشتباه آنان حاصل نخواهد شد.

وقوف‌هاى اختيارى و اضطرارى عرفات و مشعرالحرام:

مسأله 10- از پيش گذشت كه عرفه يك وقوف اختيارى دارد يك اضطرارى، ولى مشعر دو اضطرارى دارد و در اين ميان يك اختيارى و هر يك از دو اختيارى تمامش واجب و قدرى كه صدق وقوف كند ركن است، ولى واجب و ركن اضطرارى با هم برابر است، كه مقدارى وقوف باشد، و در مسأله زيرين نسبت‌هاى اين وقوف‌ها را بيان مى‌كنيم.