در تاريخ 14 جمادى الثانى 1324 ه. ق برابر
13 مرداد 1280 ه. ش از طرف مظفّر الدين شاه قاجار صادر گرديد و به اين ترتيب، به
حكومت مشروطه تن داد[1] و حكومت
ايران از «استبداد» به «مشروطه» منتقل شد و در 18 شعبان 1324 ه. ق[2] پس از انجام انتخابات، مجلس شورا
با شركت او و جمعى از علما در «كاخ گلستان» افتتاح شد و سپس به محلّ بهارستان
منتقل گرديد و قانون اساسى دوره قاجاريه در ضمن 51 اصل تدوين شد[3]
و پس از كشمكشهايى بين دربار و مجلس در تاريخ يكم ذىقعده 1324 ه. ق برابر 25
آذرماه 1285 ه. ش به امضاى مظفّر الدين شاه قاجار رسيد.
سپس متمّم قانون اساسى، در ضمن 107 اصل و يك اصل الحاقى در ادوار
مختلف مجلس- تنظيم شد كه در اصل 36 آن انتقال سلطنت از قاجار به پهلوى ياد شده
است.
در اثر ظلم و بيدادگرى خاندان پهلوى به ملّت مستضعف ايران كه از جمله
آن مسلّط نمودن آمريكا در امور كشور و زير پا گذاردن احكام دين و آيين مقدّس اسلام
و تصويب قوانين مخالف شرع و تغيير تاريخ اسلام به تاريخ شاهنشاهى بود، نهضت و
انقلاب شكوهمند ملّى و اسلامى ايران به رهبرى روحانيت و مراجع عاليقدر شيعه بالأخص
حضرت آيت اللّه العظمى امام خمينى قدّس سرّه از 15 خرداد 1342 شروع شد و پس از مدت
پانزده سال مبارزه پيگير و تبعيد معظّم له به تركيه و سپس به عراق و سفر ايشان از
آنجا به پاريس با بازگشت ايشان به ايران و جنگ خونين كوتاهى بين ارتش و ملّت 21 و
22 بهمن 1357 ش. رژيم سلطنتى در ايران سقوط نمود و در تاريخ 10 و 11 فروردين ماه
1358 ش. با رفراندوم عمومى و اكثريت قاطع و قريب به اتفاق ملّت مسلمان ايران حكومت
«جمهورى اسلامى» اعلان گرديد.
[1] - تاريخ مشروطه ايران/ تأليف كسروى 118- 119. و
سرديباچه قانون اساسى 1.
[2] - مطابق 14 مهر ماه 1285 ش.( تاريخ مشروطه/ كسروى/
168- 170).