ثانوى. دليل عمدهاى كه موجب اثبات «ولايت
تصرف» به عنوان اوّلى براى فقيه مورد استناد قرار گرفته است، جمله احاديثى است به
شرح ذيل كه دلالت آنها بر ولايت زعامت يا فتوا و قضا اولى است.
حديث اوّل: «اللّهمّ ارحم خلفائى».
(1) قال امير المؤمنين عليه السّلام: قال رسول اللّه صلّى اللّه عليه
و آله و سلّم: «اللّهمّ ارحم خلفائى- ثلاث مرّات- قيل له: يا رسول اللّه و من
خلفائك؟ قال: الّذين يأتون من بعدى و يروون عنّى احاديثى و سنّتى، فيعلّمونها
النّاس من بعدى».[1]
[1] - مرحوم صدوق در كتاب عيون اخبار الرضا عليه
السّلام 2/ 37/ ح 94 با سه سند كه در صفحه 25، حديث 4 آنها را ذكر نموده است، اين
حديث را نقل كرده. و در وسائل 18/ 66 باب 8 من ابواب صفات القاضى/ ح 53 به نقل از
عيون الاخبار با احاله اسناد به باب اسباغ الوضوء نقل مىكند. و اسناد مزبور را در
جلد 1/ 343/ باب 54/ ح 3 از ابواب وضو نقل نموده است.
و نيز صدوق متن حديث را در كتاب(
معانى الاخبار، صفحه 374) به سند مستقلى غير از سه سند مزبور نقل نموده است. و در
وسائل 18/ 66 ذيل حديث 53 به آن اشاره كرده است.
و نيز صدوق حديث مزبور را در كتاب
امالى، مجلس 34/ ح 4/ 180 طبع اسلاميه به سند ديگرى نقل كرده است كه جمعا مىشود
پنج سند. و در وسائل 18/ 65 ذيل/ ح 50 بدان اشاره كرده است.
بنابراين، اين حديث را مرحوم صدوق
در سه كتاب خود( عيون، معانى الاخبار، امالى) با پنج سند ذكر نموده است.
و نيز مرحوم صدوق در كتاب الفقيه
4/ 302/ ح 95 به صورت ارسال نقل كرده است بدون ذيل آن:« فيعلّمونها الناس من بعدى»
و در وسائل 18/ 66/ ح 53/ باب 8 از ابواب صفات القاضى/ مرسله صدوق را نقل نموده.
و نيز متن حديث با اندك تفاوتى از
صحيفة الرضا عليه السّلام و غوالى اللئالى و از قطب راوندى در كتاب لب اللباب و
سيد هبة اللّه در مجموع الرائق نقل شده است( مستدرك الوسائل 4/ باب 8 من ابواب
صفات القاضى/ ص 181/ ح 10، 11، 48 و 52).
جمع اين احاديث در مجموع اين كتب
اعتبارى به آن مىدهد، علاوه آنكه تطبيق مضمون آن با ادله معتبره ديگر همانگونه كه
در متن اشاره كردهايم بر قوت آن مىافزايد.