مرد است و يا اين خانه ملك او هست يا نيست و
به لفظ «حكمت» يا «قضيت» ادا مىشود. حكم قاضى درباره عموم، نافذ و لازم الإجراست.
اقسام قضات
قاضى منصوب.
- قاضى تحكيم.
- قاضى امر به معروف.
فقها براى حل اختلافات سه راه ارائه نمودهاند:
1- حكم قاضى منصوب: يعنى حكم شخصى كه از طرف دولت اسلامى و ولى امر
براى قضاوت تعيين شود و به طور رسمى داراى اين مقام گردد.
2- حكم قاضى تحكيم: يعنى حكم كسى كه طرفين دعوا او را براى داورى
انتخاب نمايند.
3- حكم قاضى امر به معروف: يعنى كسى كه از راه امر به معروف، متصدّى
فصل خصومت شود، نه به عنوان قاضى رسمى.
اين مراتب سهگانه در طول يكديگر قرار دارند، بدين معنا كه اعتبار و
نفوذ هر يك از اين مراحل سهگانه از مرحله بعدى قويتر است و متقابلا از لحاظ شرايط
قاضى- در سلسله مراتب طولى- داراى شرايط و قيود بيشترى است.
به اين ترتيب حكم «قاضى منصوب» قطعى و لازم الاجراء مىباشد و براى
هيچ كس، حتى مجتهد ديگر قابل رد و تجديد نظر نيست و دعوا مختومه تلقى مىشود؛ زيرا
قاضى منصوب داراى مقام ولايت قضايى است كه شعبهاى از ولايت فقيه است و ردّ