فراز بيست و ششم‌

(الّلهمّ صلّ على محمد و آله و صن وجهى باليسار و لاتبتذل جاهى بالاقتار فاسترزق اهل رزقك واستعطى شرار خلقك فافتتن بحمد من اعطانى و ابتلى بذمّ من منعنى و انت من دونهم ولى الاعطاء و المنع.)

«خدايا بر محمد (ص) و خاندان او درود فرست و آبرويم را به توانگرى حفظ فرما و ارجمنديم را به تنگدستى خوار مگردان كه بدين جهت از روزى خوارانت روزى بخواهم و از مردم پست عطا و بخشش طلبم تا به ستايش آنكه به من بخشيده گرفتار و به نكوهش آنكه نبخشيده وادار شوم در حالى كه در واقع بخشيدن و نبخشيدن نعمتها به دست تو است نه ايشان.»

تأثير ماديات بر شخصيت‌

مقدمتاً لازم است عرض كنيم كه در فرازهاى آخر دعاى زيباى مكارم‌الاخلاق كه مورد بحث ما است بارها اين بحث كه ماديات بر عزت انسانى و شخصيت انسانى مؤثر است صحبت شده لكن اين مباحث نبايد اين توهم را پيش آورد كه خداى ناكرده ما روى مسائل مادى بيش از حد تأكيد داريم. خير، متربى مكتب اسلام همان است كه قرآن مى‌فرمايد: «يحسبهم الجاهل اغنياء من التعفّف‌» (قرآن كريم، سوره بقره، آيه 273) فرد بى‌خرد وقتى به آنها مى‌نگرد فكر مى‌كند كه بى‌نياز و غنياند از بس عفت ورزيده و خويشتندار مى‌باشند. مكتب تربيتى اسلام چنين انسانهايى را تربيت مى‌كند. اما، يادمان نرود همين اسلام نيز حكم «چه بسا فقر به كفر منتهى مى‌شود» را نيز صادر كرده است و اين حكايت از تفاوتهاى فردى انسانها مى‌كند.