عزت انسانى و احساس شخصيت در بى‌نيازى از خلق‌

فراز فوق در ادامه فراز قبلى آمده است و امام (ع) از خداوند طلب مى‌كند كه آنچه را درخواست كرده به او عطا فرمايد. در اين فراز جالب است كه امام خداوند را به دو صفت «قدرت» و «عزت» او قسم داده. مى‌دانيم كه خداوند قادر مطلق و غالب و مسلط بر همه چيز است و انسان نيز بايد متخلق به اخلاق خداوند تبارك و تعالى شود. احتمالًا امام سجاد (ص) مى‌خواهند بفرمايند كه من براى حفظ عزت انسانى و الهى خود نياز دارم كه از مردم مستغنى باشم و اين در سايه تأمين رفاه و توفيق كار و كار كردن من ميسر است. پس باز امام روى «احساس شخصيت انسانى» تأكيد دارند. قبلًا نيز عرض شد كه اين خود يك هدف تربيتى بسيار عالى و انگيزه بخش است به خصوص براى جوانان غيور. مؤيد برداشت فوق ما، عبارت «ارهب» نيز هست كه امام واقعاً از اينكه نيازمند ديگران باشند مى‌ترسند و انسان مسلمان و كلًا انسان غيرتمند چنين است لذا از منبع فيض و فياض على‌الاطلاق استمداد مى‌طلبد. اين يك واقعيت انكارناپذير است كه توجه به يك طرف، انسان را از طرف ديگر بازمى‌دارد. اگر انسان مرتباً به دليل تنگدستى و فشار مادى در تلاش براى كسب روزى باشد قهراً از معنويات باز مى‌ماند كما اينكه برعكس نيز هست يعنى توجه زياد و افراطى به نماز و روزه و تهجد و معنويات نيز انسان را از كسب روزى و انجام امور ضرورى اوليه زندگى باز ميدارد كه در اسلام هر دو جزء بلاها معرفى شده است و هر دو نهى شده است.