2. تحركات رسالت در خارج مدينه‌

تلاش‌هايى كه قريش در گذشته براى نابودى اسلام انجام داده بودند، سبب شد پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و اله و سلم و مسلمانان سال‌ها به جنگ‌هاى دفاعى و تحكيم مواضع و پابرجاساختن اركان دولت و جامعه اسلامى مشغول گردند و حضرت نتواند طى اين سال‌ها با آزادى كامل، رسالت آسمانى جهانى را كه آخرين آيين الهى به‌شمار مى‌رفت، به مردم ابلاغ نمايد.

ولى با امضاى پيمان‌نامه حديبيه، رسول خدا صلّى اللّه عليه و اله و سلم از ناحيه قريش احساس امنيّت كرد و اين كار فرصت مناسبى به دست داد تا رسول معظم اسلام صلّى اللّه عليه و اله و سلم فرستادگان خويش را نزد سران قدرت‌هاى بزرگ اطراف جزيرة العرب و سران قبايل جزيره و خارج از آن اعزام و پس از بيان تعاليم و دستورات الهى، آنان را به اسلام دعوت نمايد.

از آن بزرگوار روايت شده كه به ياران خود فرمود:

مردم! خداوند مرا پيامبر رحمت براى همه مردم قرار داده است، آن‌گونه كه حواريان درباره عيسى به اختلاف افتادند، شما درباره من گرفتار اختلاف نشويد.

برخى از ياران عرض كردند: اى رسول خدا صلّى اللّه عليه و اله و سلم حواريّون چگونه اختلاف ورزيدند؟ فرمود:

حضرت عيسى آنان را به همان چيزى كه من شما را مأموريت مى‌دهم، مأموريت داد، كسانى را كه به جايى نزديك اعزام كرد فرمان آن حضرت را پذيرا شدند ولى آنان كه راه دورى در پيش داشتند اظهار ناخرسندى كرده و از رفتن به آن مأموريت خوددارى كردند.[1]

[1] . سيره نبوى 2/ 606؛ طبقات كبرى 1/ 264.