در اين رابطه، اطلاق حق به ذات اقدس احديت به معناى هويت غيبيه مطلقه و اطلاق حق بر ذات واجب الوجود و گاهى عنوان حق بر صفات ذات تعبير مى شودو زمانى بر افعال ذات و تجليات حضرت حق متعال اطلاق مى گردد. بنابراين در تمامى مراحل، هويت مطلقه غيبيه و تجليات اسمائى و صفاتى و افعالى اطلاق حق و صدق، صادق است.

بزرگان فرموده اند: «الوجود الحق هو الله تعالي و الوجود المطلق فعله و الوجود المقيد اثره».[1] وجود حق تعالى، وجود لابشرطكه به غيب هويت، هويت مطلقه، هويت محض و خالى از وصف اطلاق بلكه مطلق از وصف اطلاق ذات مقدس حضرت احديت است و وجود مطلق (بشرط اطلاق) وجود لابشرط قسمى كه مقيد به اطلاق است فعل اوست و وجود مقيد و بشرط نيز اثر اوست.

حق وحقوق در فقه و در كلمات فقها

در آغاز طرح اين مطلب لازم است كه ماهيت حق و حقوق يك امر قراردادى و از مفاهيم ارزشى و اعتبارى است البته اعتباريات خود دو نوع است:

1- اعتبارياتى كه منشأ و مابازاى خارجى دارند؛ مانند: عدل، ظلم، حق، باطل، آزادى، قانون، حقوق، برابرى، برادرى.

2- اعتبارياتى كه ما به ازاى خارجى ندارد و ذهنى محض و ساخته ذهن است.

در كلمات فقها، حق، نوعاً به معنى نوعى سلطه و امتياز و ملكيت و تولى و مانند آن بكار رفته است و تقريباً در تمامى كلمات فقها، اصل سلطه و يا مفهوم آن به‌طور مطلق اخذ شده است؛ اگر چه در تطبيق با مصاديق ممكن است اين عنوان، شامل ده ها عنوان خردتر و محدودترى بشود.

[1] . محمد بن ابراهيم صدر الدين شيرازى، شرح اصول كافى، تحقيق: محمد خواجوى، تهران: موسسه مطالعات و تحقيقات فرهنگى، 1383، ج 3، ص 241.