امام (ع) در اين رساله ها و نامه ها و پندهاى حكيمانه (چهارگانه) بر رسالت علما و مشايخ و بزرگان عالم اسلام و وظائف خطير و سنگين آنها تأكيد فرموده و نقش آنها در سه محور عمده عنايت شده است از جمله:

1) تبيين صحيح معارف اسلامى؛

2) عدم وابستگى به ظالمان و ستمگران و جباران؛

3) مبارزه و جهاد در برابر تحريف و انحراف جامعه اسلامى؛

بيان و خطاب امام (ع) به زهرى نظير بيانات نورانى پدر بزرگوارش ابا عبدالله الحسين (ع) در جمع بزرگان صحابه و مهاجر و انصار در منى به يكى دو سال قبل از مرگ معاويه و بيان رسالت و نقش عظيم علما و بزرگان دين در احياى دين و صيانت از قرآن كريم و مقابله با چالش‌ها و تهديدهاى بنى اميه و ديگران است.

در حقيقت، امام (ع) نخبگان و فرهيختگان و علما را در برابر جبّاران و جلّادان مسئول مى دانند و بر رسالت و نقش آنها تأكيد مى فرمايند كه در صورت بيدارى و تحرك واقعى و مؤثر علماى اسلام دست جلادان قطع خواهد شد. به فرموده امام (ع)، علماى اسلام حصون اسلام هستند و اگر علما به وظيفه ى بزرگ خود عمل كنند ميدان براى طاغوت‌ها نخالى نخواهد شد و فقرا، محروم و مظلوم، و مترفان و مسرفان، حاكم نخواهند شد و حق عزيز خواهد بود و باطل ذليل خواهد گشت. در اين شرايط، دربارهاى اموى و عباسى عالمان دينى را پلى براى اهداف شيطانى خود قرار نخواهند داد و با تطميع و تهديد، آنان را نخواهند خريد و يا مرعوب نمى كنند و يا عالم نمايان را به جاى عالمان واقعى به عرصه نمى آورند و دين فروشى را ترويج نمى كنند تا به اهدافشان برسند.

اينجاست كه رسالت رهبران الهى بهتر روشن مى شود كه بايد براى اقامه حدود و عهود الهى ايستاد و مقاومت كرد و به تعهدات عميق اسلامى پاى بند بود و از