حصر اضافى:عبارت است از نفى الحكم از بعض ما سوى.

مانند: وَ مٰا مُحَمَّدٌ إِلاّٰ رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِ الرُّسُلُ... كه مؤمنين دربارۀ پيامبر دو امر را معتقد بودند:

1.رسول است.

2.مخلد و جاودانه است و هرگز نمى‌ميرد.

آيۀ شريفه مى‌گويد:«پيامبر منحصرا رسول است».يعنى مخلد نيست و نفى خلود مى‌كند،نه نفى ساير صفات.

و هركدام از حصر حقيقى و اضافى،بر دو قسم است:

1.حصر موصوف بر صفت،يعنى اينكه اين موصوف از اين صفت تجاوز نمى‌كند.اما ممكن است اين صفت براى موصوف ديگر هم ثابت باشد.مثل: وَ مٰا مُحَمَّدٌ إِلاّٰ رَسُولٌ كه پيامبر فقط رسول است در برابر خالد بودن.اما رسول بودن، مختص به پيامبر اسلام نيست بلكه موسى عليه السّلام و عيسى عليه السّلام هم رسول بودند.يا مثل:

أَنْتَ مُنْذِرٌ وَ لِكُلِّ قَوْمٍ هٰادٍ كه پيامبر منحصرا منذر است در مقابل هادى بودن كه هادى نيست.اما منذر بودن،منحصر به پيامبر نيست بلكه ديگر انبيا هم منذر بودند...(در عبارت مختصر آمده كه قصر موصوف بر صفت به نحو قصر حقيقى.مثل:ما زيد الا كاتب.لا يكاد يوجد.بعد در شرح گفته:بل هذا محال.سپس دو دليل بر استحاله ذكر كرده فراجع.سپس مى‌فرمايد:اما قصر صفت بر موصوف،به طور حقيقى فراوان است.مثل:ما واجب الوجود الا اللّه).

2.حصر صفت بر موصوف،يعنى اينكه اين صفت از اين موصوف تجاوز نمى‌كند و به موصوف ديگر نمى‌رسد لكن ممكن است اين موصوف داراى صفات ديگر هم باشد.مثل:لا سيف الا ذو الفقار؛كه سيف بودن،منحصر به ذو الفقار است كأن ساير شمشيرها در مقابل ذو الفقار سيف نيستند.اما ذو الفقار صفات ديگرى هم دارد.و مثل:لا فتى الا على؛صفت جوان‌مردى منحصر به على عليه السّلام است يعنى كأن جوان‌مردان عالم در مقابل جوان‌مردى على عليه السّلام صفر است.ولى على عليه السّلام صفات ديگرى هم دارد؛مثلا امام است؛معصوم است؛اعلم الناس بعد رسول اللّه است و