انگلستان هم چون مى‌خواست ايران تضعيف شود تا قادر به حمله به هندوستان نباشد و حكومتش نيز به زير سلطه انگليس قرار گيرد لذا زمينه جنگ و تجاوز روسيه به ايران را فراهم نمود.

مرحله اوّل جنگ:

تهاجم قشون روسى به گرجستان در سال 1215 ه ق و صدور بيانيه‌اى مبنى بر الحاق گرجستان به روسيه، نقطه عطفى در تاريخ ايران است كه بدنبال حمله نظامى روسيه بخش وسيعى از خاك ايران از دست رفت و به انعقاد دو عهدنامه ننگين منجر گرديد.

1- عهدنامه گلستان در 29 شوال المكرّم 1228 ه ق، كه ايالات و شهرهاى گرجستان، داغستان، باكو، دربند، شروان، قراباغ، شكّى، گنجه، موقان و قسمت علياى طالش و ايروان به روسيه واگذار گرديد.

2- عهدنامه و پيمان تركمنچاى در 5 شعبان 1243 ه ق كه به واگذارى خانات ايران و نخجوان به دولت روسيه و تخليه طالش و موقان از سپاه ايران و پرداخت پنج ميليون تومان به روسيه بعنوان غرامت جنگى انجاميد.[1]

دربار قاجار پس از سالها خوردن فريب و رؤيت نيرنگ از انگلستان در 29 صفر 1229 ه ق پس از پيروزى روسها در مرحله اول جنگ مجدّدا معاهده‌اى در 16 فصل با انگلستان منعقد كرد، و ايران را مستعمره انگلستان قرار داد.

[1] تاريخ معاصر ايران، ص 10 تا 24.