اينك به حول و قوّه الهى و مدد حضرت بقيّة اللّه روحى و ارواح العالمين له الفداء مصمّم شديم تا قلم را بر روى صفحه كاغذ برده و نام متلمّذين و تربيت‌يافتگان آنان را كه هر كدام چون شمع تابان و فروزان در تاريخ روحانيّت شيعه ميدرخشند تحت عنوان ملحقات، طبع و نشر سازيم تا محققين و محشّين به نقش و شعاع وجودى آنان پى ببرند انشاء اللّه تعالى.

آرى:

علم آفتابى است كه غروب نخواهد داشت‌

هرگز حوزه‌هاى علميه و اساتيد معظم منصف، حاشيه نفيس مرحوم ايروانى را بر مكاسب و حاشيه پر مغز و معتبر او را بر كفايه با ساير محشّين يكسان ندانسته و نمى‌دانند. چنانچه بعضى از مدرسين مدقّق، حاشيه ايروانى را به عنوان تعليقه و اعتراض به مرحوم شيخ‌[1]

[1] مفخر شيعه مرحوم شيخ مرتضى انصارى« ره» در سال 1214 هجرى قمرى در شهر دزفول واقع در استان خوزستان ديده به جهان گشود.

وى از نواده‌هاى جابر بن عبد اللّه انصارى صحابى معروف پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله و سلم است و به همين جهت نيز به انصارى مشهور گشته است.

نياكان شيخ انصارى تا جابر نوعا از رجال سرشناس خوزستان و برخى هم در شمار دانشمندان و ادباى آن سامان مى‌باشند.

شيخ تا 18 سالگى در دزفول مى‌زيسته و مقدّمات علوم متداول عصر را از والد مكرّمش فراگرفت و سپس در سال 1232 هجرى كه به قصد زيارت اعتاب مقدّسه به همراه پدرش به عراق رفت به‌دستور سيد محمد مجاهد كه در آن روز در كربلا از پيشوايان بزرگ دينى بود، به‌منظور تكميل معلومات خويش در كربلا توقف نمود و از محضر سيد مجاهد و شريف العلماء مازندرانى در رشته فقه و اصول و تحكيم مبانى اجتهاد به تحصيل پرداخت. شيخ« ره» 4 سال در شهر مقدس كربلا كه آن روز با رونق‌ترين حوزه علمى شيعه بود سرگرم تدريس و تحصيل و بحث گرديد ولى چون در سنه 1236 حكمران بغداد به فرمان سلطان عثمانى شهر كربلا را محاصره نمود بسيارى از اهالى آن شهر مقدّس پراكنده گرديدند و شيخ عليه الرحمة هم به اتفاق جمعى از علماء به شهر كاظمين كه محلّ امنى بود شتافت. يكسال بعد كه اوضاع كربلا آرام گرديد مجدّدا به كربلا مراجعت نمود و از محضر پرفيض شريف العلماء مازندرانى استفاده نمود و بر معلومات خود افزود. مرحوم شيخ انصارى در سال 1281 هجرى قمرى ديده از جهان بربست و مرغ روحش به عالم قدس پرواز نمود و در مقبره جنب درب قبله صحن مطهّر مولاى متقيان در نجف اشرف مدفون گرديد.