اسم الکتاب : فقه نظام اقتصادى اسلام المؤلف : اراکی، محسن الجزء : 1 صفحة : 229
در اين
روايت، حفر وادى كه به منظور استخراج آب يا معدن به كار مىرود، و نيز احياء ارض
موات- كه هر دو از مصاديق ايجاد بهرهزايى در زمين است (وادى، يا زمين موات)- موجب
پيدايش حق مالكيت در ثروت احياء شده به شمار آمده است.
از
امام صادق (ع) پرسيدند و من حاضر بودم درباره كسى كه زمين مواتى را احياء كرده در
آن نهرى حفر كرده و خانههايى ساخته و درخت و نخلى كاشته؟ فرمود: آنچه كرده از آنِ
اوست و مزد خانهها از آنِ اوست و بايد يك دهم را بپردازد.
ظاهر
عبارت «هِى لَهُ» دلالت بر مالكيت زمين و اعيان موجود در آن دارد؛ بنابراين احيا
كننده بهوسيله احياى زمين مالك زمين و آثار به وجود آمده روى آن خواهد شد، و
عبارت «وَ لَهُ أَجْرُ بُيوتِهَا» بر مالكيت منافع بيوت افزون بر مالكيت اعيان
آنها دلالت دارد، و به نظر مىرسد دليل تصريح بر مالكيت منافع بيوت- به طور ويژه-
امكان بهرهبردارى خاصى است كه در بيوت وجود دارد؛ زيرا بهرهبردارى از زمين احيا
شده به كشت و زرع و آبيارى درختان است، كه اين نوع بهرهبردارى- معمولًا- به طور
مستقيم درآمدزا