«قَالَ: قَضَى رسول الله (ص) فِى أَهْلِ الْبَوَادِى أَنْ لَا يمْنَعُوا فَضْلَ مَاءٍ، وَ لَا يبِيعُوا فَضْلَ كَلَإٍ»[1].

گفت: رسول خدا (ص) در ميان باديه نشينان حكم فرمود كه اضافه آب را منع نكنند و اضافه گياه چرا را نفروشند.

اين روايت مرسله است؛ بنابراين از نظر سندى تام نيست.

5- 3. بخارى در كتاب حديث خود به سفارش از ابوهريره روايت مى‌كند كه رسول‌الله (ص) فرمود:

«لا تمنعوا فضل الماء لتمنعوا به فضل الكلأ»[2].

اضافه آب را منع نكنيد؛ زيرا موجب منع از اضافه گياه مى‌شود.

سند روايت اخيرالذكر نيز همچون روايت پيشين ضعيف است، لكن چنان‌كه گفتيم، شهرت مضمون روايت از يك سو، و وجود مؤيدات متعدد از سوى ديگر موجب وثوق و اطمينان به صدور مضمون روايت از رسول اكرم (ص) است.

از اين دسته روايات چنين استفاده مى‌شود كه آب كشاورزى و نيز مراتع طبيعى آنجا كه به طور طبيعى- بدون آنكه كار اقتصادى خاصى روى آن انجام گيرد كه موجب مالكيت خصوصى آن بشود- در اختيار كسى قرار گيرد تنها حق اولويت بهره‌بردارى از آن به وجود مى‌آورد و به هيچ وجه موجب مالكيت او نسبت به آن نمى‌شود؛ لهذا بايد مازاد آن را- پس از بهره‌بردارى- به طور مجانى در اختيار ديگران قرار دهد.

[1] . همان، حديث 3.

[2] . صحيح بخارى، ج 2، ص 51.