بنابراين در آنجا كه شخصى نخلى بكارد و بزرگ كند، لكن آن را رها كند و ديگرى پيدا شود كه نخل را آبيارى و رسيدگى كند تا جايى كه نخل به ميوه برسد، مالك ميوه نخل، مالك نخل نيست، بلكه كسى است كه براى ميوه‌دهى نخل، كار كرده، آن را آبيارى كرده و خاك را براى رشد نخل آماده كرده، و با ساير فعاليت‌ها نخل را به ثمر رسانده است.

بنابراين آنچه منشأ مالكيت ميوه نخل مى‌شود كارى است كه براى ميوه‌دهى آن انجام گرفته، و تلاشى است كه در اين راستا به عمل آمده است.

5. روايات باب غصب‌

5- 1. شيخ بِإِسْنَادِهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ يحْيى، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَينِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ هِلَالٍ عَنْ عُقْبَةَ بْنِ خَالِدٍ، قَالَ:

«سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللهِ (ع) عَنْ رَجُلٍ أَتَى أَرْضَ رَجُلٍ فَزَرَعَهَا بِغَيرِ إِذْنِهِ حَتَّى إِذَا بَلَغَ الزَّرْعُ جَاءَ صَاحِبُ الْأَرْضِ. فَقَالَ: زَرَعْتَ بِغَيرِ إِذْنِى فَزَرْعُكَ لِى وَ عَلَى مَا أَنْفَقْتَ. أَ لَهُ ذَلِكَ أَمْ لَا؟ فَقَالَ: لِلزَّارِعِ زَرْعُهُ وَ لِصَاحِبِ الْأَرْضِ كِرَاءُ أَرْضِهِ»[1].

از امام صادق (ع) پرسيدم درباره كسى كه زمين ديگرى را بدون اجازه مالك آن كشت كرده است هنگامى كه كشت او به بار نشست صاحب زمين به او مى‌گويد: بدون اذن من كشت كردى پس كشت تو از آنِ من است و هزينه‌اى كه كردى به عهده من؛ آيا چنين حقى دارد؟ امام فرمود: كشت از آنِ كشت كننده است و صاحب زمين اجاره بهاى زمين خود را مالك است.

سند روايت به سبب عدم ثبوت وثاقت محمد بن عبد الله بن هلال و عقبة بن خالد ضعيف است.

[1] . وسائل الشيعة، ج 25، ابواب الغصب، باب 2، ص 387، حديث 1.