اسم الکتاب : اصول فقه نوين المؤلف : اراکی، محسن الجزء : 1 صفحة : 263
بدين ترتيب،
كلمه «ناجا» رمز دالّ بر همان معانى متعدّدى خواهد شد كه الفاظ «نيروى انتظامى
جمهورى اسلامى» بر آنها دلالت دارند.
در
اين مثال- همان گونه كه توضيح داديم- وضع مركب يا مضاعف طولى وجود دارد يعنى دو
وضع كه در طول يكديگر قرار دارند كه وضع اوّل آن دو، وضع لغوى است لكن وضع دوّم
وضع رمزى است.
با
توجّه به آنچه گفته شد: انواع دلالت الفاظ رمزى وضعى را مىتوان به چند نوع
دستهبندى نمود:
\*
[1]: دلالت لفظى مبتنى بر وضع مركّب طولى
:
در اين نوع از الفاظ رمزى ابتدا لفظى براى معنايى وضع شده است سپس لفظى ديگر در
وضعى ديگر كه بر پايه وضع نخستين قرار گرفته است، براى همان معنا وضع مىشود؛ لذا
موضوع له در وضع رمزى كه وضع دوّم است همان موضوع له در وضع نخستين است.
در
اين نوع از الفاظ رمزى وضع متعدد است؛ لذا از آن به وضع مركب يا مضاعف تعبير
كردهايم و دو وضع در طول يكديگر قرار دارند چون معناى موضوع له در هر دو وضع يكى
است و وضع دوّم بر پايه وضع نخستين قرار گرفته است؛ نظير «ناجا» كه به وضع دوّم بر
همان معناى «نيروى انتظامى جمهورى اسلامى ايران» دلالت دارد.
نظريهاى
كه حروف مقطعه قرآنى را اشاره به معانى معينى مىداند؛ مثلًا در «كهيعص»: «ك» را
دال بر كربلا «» را بر هلاكت و .. اين حروف را از اين دسته الفاظ رمزى برشمرده
است.
\*
[2]: دلالت لفظى رمزى مبتنى بر وضع مركّب غير طولى:
يعنى
لفظى كه براى معنايى وضع شده در معنايى ديگر به عنوان رمز خاص وضع شود نظير اينكه
دو فرد يا افرادى تبانى كنند كه لفظ «ماء» نزد آنها دلالت بر شخص معينى كند.
الفاظى كه به عنوان «رمز شب» به كار مىروند از اين قبيلاند. در اينجا وضع مركب
وجود دارد؛ لكن وضع نخستين دخالتى در دلالت لفظ بر معناى موضوع له به وضع دوّم
ندارد؛ و لذا اگرچه وضع مركب است؛ لكن طولى نيست.
اسم الکتاب : اصول فقه نوين المؤلف : اراکی، محسن الجزء : 1 صفحة : 263