\* [3]: دلالت لفظى رمزى مبتنى بر وضع بسيط:

در اينجا لفظى كه براى دلالت رمزى بر معناى معينى به كار برده مى‌شود مهمل است يعنى سابقه وضع ديگرى براى معنايى ديگر ندارد. وضع رمز «X» براى دلالت بر مجهول در معادلات رياضى از اين قبيل است.

2. دلالت لفظى رمزى ذاتى‌

در اين نوع دلالت رابطه دلالت لفظ بر معنا بر اساس وضع و اعتبار نيست بلكه ناشى از رابطه ذاتى ميان لفظ و معناست. مثلًا: اگر كلمه «اح» به عنوان رمز دال بر «نفرت» يا لفظ «آخ» براى دلالت بر «احساس درد» به كار برده مى‌شوند اين دلالت بر اساس وضع نيست بلكه بر اساس رابطه‌اى است كه به طور ذاتى و به مقتضاى طبيعت انسان بين تنفّر از شيئى و تلفّظ به واژه «اح» يا بين احساس درد و تلفّظ به «آخ» وجود دارد استعمال لفظ و اراده نوع آن،- نظير: ضَرَبَ فعلٌ ماضٍ- را مى‌توان از مصاديق اين نوع دلالت (دلالت لفظى رمزى ذاتى) دانست.

يكى از شواهد دالّ بر اينكه رابطه اين لفظ و معنا در اين گونه واژه‌ها، رابطه وضعى و قراردادى و اعتبارى نيست؛ بلكه رابطه‌اى ذاتى است اين است كه اين گونه الفاظ تقريباً براى همه انسان‌ها با لغات مختلف و امكنه و ازمنه مختلف همين معنا را دارد با آنكه هيچ‌گونه ارتباط خاصى ميان اين انسان‌ها وجود ندارد كه منشأ پيدايش رابطه لفظى وضعى مشتركى بين آنها بشود.

دلالت الفاظى كه برگرفته از اصوات حيوانات است، براى دلالت بر آنها (بدون وضع لغوى) يا دلالت الفاظى كه برگرفته از اصوات مقارن با اشياء به اقتران تلازمى است براى دلالت بر آن اشياء، و نيز دلالت لفظ بر نوع خود؛ مانند «زيد اسمٌ» از اين قبيل دلالت رمزى است.

رابطه ذاتى ميان لفظ و معنا كه مى‌تواند مبناى دلالت لفظى رمزى قرار گيرد انواع متعدّدى دارد كه مى‌توان انواع ذيل را از برجسته‌ترين آنها برشمرد:

1) رابطه تشابه: نظير: دلالت الفاظ بر گرفته از اصوات حيوانات بر اصوات آنها؛

2) رابطه تلازم: نظير: دلالت لفظ «آخ» بر احساس درد يا لفظ «اح» بر احساس تنفر؛