به شخصى كه بين وطن و محل كار- كه به اندازه مسافت است- حد اقل هفته‌اى يك بار براى كار تردد مى‌كند نمازش در وطن و در رفتن به محل كار و در محل كار تمام است و در برگشتن از محل كار به وطن هم چنانچه كار كردن در آن محل موقوف به اين برگشتن باشد نمازش تمام است و الّا در برگشتن جمع بين قصر و تمام بنمايد، و اللّه العالم.

385

- عده‌اى دانش‌آموز از روستاها و شهرهاى مختلف در يك مجتمع جهت تحصيل جمع شده‌اند و بطور كلى، نه ماه تحصيلى را در آنجا ساكن هستند و گاها بصورت هفته‌اى يا چند هفته‌اى و حتى ماهيانه براى ديدار با خانواده به مرخصى مى‌روند.

اگر اين دانش‌آموزان در مدت تحصيل بعضى مواقع كمتر از ده روز در مجتمع بمانند شرايط نماز و روزه آنها در آنجا چگونه خواهد بود؟

بسمه تعالى‌

- در فرض سؤال چنانچه بدون قصد اقامت ده روز در مجتمع محل تحصيل مى‌مانند در نمازشان احتياطا بين قصر و تمام جمع كنند و روزه را اگر گرفتند قضا ندارد، و اللّه العالم.

386

- دانش‌آموزان (مجتمع مورد نظر) به دعوت مجتمع ديگرى (فاصله رفت بين دو مجتمع 50 كيلومتر است) بعد از شنيدن اذان ظهر از مكان خود حركت كرده و به مجتمع ثانوى بروند و بعد از اذان مغرب به مجتمع خودشان (اولى) برگردند: آيا مى‌توانند نماز ظهر و عصرشان را در مجتمع دومى تمام بخوانند و روزه همان روز را تمام كنند؟

بسمه تعالى‌

- در فرض سؤال، نمازشان در مجتمع دوم قصر است و روزه آن روز را تمام كنند، و اگر روزه را تمام كردند مجزى است و قضا ندارد، و اللّه العالم.

387

- دخترى كه شوهرش او را به شهر ديگر برده و او از وطن پدرى اعراض قطعى و هميشگى نداشته حالا پدر او به شهر ديگرى كوچ كرده، اين دختر الآن نسبت به آن شهرى كه پدرش به آن كوچ كرده در نماز و روزه حكمش چيست؟

بسمه تعالى‌

- نسبت به آن شهرى كه پدرش كوچ كرده نماز شكسته مى‌شود و روزه گرفته نمى‌شود مگر قصد ماندن ده روز كند، و اللّه العالم.