نيست مثل اينكه كسى جنس را نسيه گران‌تر از قيمت نقد بفروشد يا چك مدت‌دار را كه در واقع سند بدهكارى كسى است به كمتر از مبلغ چك نقد نمايد، و اللّه العالم.

1216

- در بعضى از محله‌هاى قم عدّه‌اى صندوقى تأسيس كرده و به كسانى كه در اين صندوق عضو هستند وام پرداخت مى‌كنند، از شرايط اين صندوق اين است كه فردى كه عضو آن است بايد هر ماه مبلغى را به اين صندوق به عنوان قرض و با رضايت بپردازد و در غير اين صورت (يعنى اينكه مثلا يك ماه اين مبلغ را نپردازد) وام به او تعلق نمى‌گيرد اگر چه قرعه به نامش در آمده باشد. مسئول اين صندوق هر ماه پولها را جمع‌آورى كرده و بعد از قرعه‌كشى كل پول را به صورت وام درازمدت به شخصى كه قرعه به نامش در آمده مى‌پردازد، حال مى‌خواستم از حضرت عالى بپرسم كه آيا اينگونه صندوق‌ها مورد اشكال هستند يا اينكه انسان مى‌تواند در اين صندوق عضو باشد؟

بسمه تعالى‌

- چنانچه صاحبان پول راضى باشند هر كس كه قرعه به اسم او در آمده، وام را به او بدهند، عمل مزبور مانعى ندارد به شرط اينكه در وام دادن به او شرطى بر او نكنند و لو مثل ناهار دادن و امثال آن، و اللّه العالم.

1217

- شخصى به طلبكار خود مراجعه كرده و مى‌گويد: من نمى‌توانم چك شما را در موعد مقرّر پرداخت نمايم، البتّه حقّ شرعى و قانونى تو اين است كه به بانك مراجعه كرده و چك مرا برگشت بزنى و مرا مورد پيگرد قانونى قرار دهى ولى تو اين حق را به مدّت مثلا سه ماه به من بفروش (طبق مبلغ تعيين شده)، آيا مى‌شود اين حق را فروخت؟

بسمه تعالى‌

- گرفتن پول براى تأخير پرداخت دين جايز نيست، و اگر تمكّن بر اداء ندارد بايد او را مهلت بدهد تا متمكّن شود، و مخفى نماند كه طلبكار مى‌تواند چيزى را به قيمت زيادتر از بازار به او بفروشد يا به قيمت كمتر از او بخرد و در ضمن عقد شرط كند كه تا مدت معيّن مطالبه دين قبل را نكند، و اللّه العالم.

1218

- آيا اگر شخصى اعسار از پرداخت مهريه داشته باشد مى‌توان او را به جهت عدم توانايى حبس كرد؟