بسمه تعالى‌

- اگر ضمان او شرعى باشد، بايد دين را بپردازد؛ ولى اگر براى امرار معاش خود به حرج مى‌افتد نمى‌شود او را به جهت اداء دين مجبور به فروختن ماشين نمود و بايد به مقدار ميسور و لو به اقساط، دين را بپردازد، و اللّه العالم.

1213

- بنده پنجاه هزار تومان به يك سيّد قرض الحسنه دادم، اين وجه دو بار بوسيله اين جانب و فرزندم شمارش شده و يك بار خود سيّد در نزد بنده شمارش نمود قدر متيقّن حاصل شد مانند ظهور آفتاب، پس از چند روز مى‌گويد پول چهل هزار تومان بوده، بنده به جهت فاميلى مقيّد شدم كه بگويم وجه پنجاه هزار تومان بود يقينا و آن قدر مديون سهم سادات نيستم، آيا بنده اين وجه را مى‌توانم با يك راهى كه ايشان نفهمد از سهم سادات ديگرى بردارم يا راهش چيست؟ بيان فرماييد. سيد هم خيلى مستحق نيست.

بسمه تعالى‌

- چنانچه سيد مذكور فقير شرعى است يا اينكه شك داريد فقير است يا نه و سابقا مالى هم نداشته كه امكان داشته باشد تا حال وجود داشته باشد، در اين دو صورت مى‌توانيد از سهم سادات حساب كنيد. و اگر فقير شرعى نيست يا سابقه مالى دارد، نمى‌توانيد طلب خود را از سهم سادات حساب كنيد، و اللّه العالم.

1214

- باز به يك نفر بيست هزار تومان قرض الحسنه دادم، سه هزار تومان آن را داده و هفده هزار تومان آن را نمى‌دهد، و بنده باز به جهت فاميلى چيزى نمى‌گويم، آيا اين مسأله چه طور مى‌شود كه بنده وجهم را وصول نمايم؟

بسمه تعالى‌

- اگر مال دارد و مى‌تواند بپردازد ولى منكر است و يا امتناع مى‌كند، چنانچه مالى از او در دست شما واقع شد به اندازه طلبتان مى‌توانيد تقاص كنيد، و اگر فعلا مال ندارد به او مهلت بدهيد تا متمكن شود، و اللّه العالم.

1215

- رباخوارى يك حركت شومى است كه توسط برخى ثروتمندان بدان دامن زده مى‌شود.

مستدعى است در اين خصوص ما را راهنمايى فرماييد.

بسمه تعالى‌

- رباخوارى از گناهان كبيره است و وظيفه شما نهى از منكر است. البته بايد موارد ربا را تشخيص داد زيرا بعضى از عامه مردم مواردى را ربا مى‌دانند در حالى كه شرعا ربا