بدهند و كسى كه شغلش كاسبى نيست، اگر اتفاقاً منفعتى ببرد، بعد از آنكه يك سال از موقعى كه فائده برده بگذرد، بايد خمس مقدارى را كه از خرج سالش زياد آمده بدهد.

مسأله 1775- انسان مى‌تواند در بين سال هر وقت منفعتى به دستش آيد خمس آن را بدهد و جايز است دادن خمس را تا آخر سال تأخير بيندازد و اگر براى دادن خمس، سال شمسى قرار دهد مانعى ندارد.

مسأله 1776- كسى كه مانند تاجر و كاسب براى دادن خمس، سال قرار دهد، اگر منفعتى به دست آورد و در بين سال بميرد، بر ورثه لازم است مخارج تا موقع مرگش را از آن منفعت كسر كنند و خمس باقيمانده را بدهند.

مسأله 1777- اگر قيمت جنسى را كه براى تجارت خريده بالا رود و آن را نفروشد و در بين سال قيمتش پائين آيد، خمس مقدارى كه بالا رفته بر او واجب نيست.

مسأله 1778- اگر قيمت جنسى را كه براى تجارت خريده بالا رود و به اميد اينكه قيمت آن بالاتر رود تا بعد از تمام شدن سال آن را نفروشد و قيمتش پايين آيد، خمس مقدارى كه آخر سال بالا رفته بود و مى‌توانست آن را به آن قيمت بفروشد بر او واجب است.

مسأله 1779- اگر غير از مال التجاره مالى داشته باشد كه خمسش را داده است چنانچه قيمتش بالا رود، احوط آن است كه خمس مقدارى را كه بر قيمتش اضافه شده است بدهد و همچنين است اگر مثلًا درختى را كه خريده ميوه بياورد يا گوسفند چاق شود، در صورتى كه مقصود او از نگهدارى آنها اين بوده كه منفعتى از آنها ببرد، بايد خمس آنچه را زياد شده بدهد، بلكه اگر مقصودش منفعت بردن هم نبوده، بايد خمس آن را بدهد و اما اگر آن مال از