از درختى كه بابت خمس به او داده‌اند ميوه‌اى به دست آورد و از مخارج سالش زياد بيايد بايد خمس آن را بدهد.

مسأله 1769- اگر با عين پول خمس نداده بعد از مخارج سالش از مؤمنى جنسى بخرد، يعنى به فروشنده بگويد اين جنس را به اين پول مى‌خرم ظاهر اين است كه معامله نسبت به جميع مال صحيح است و به جنسى كه با اين پول خريده است خمس تعلق مى‌گيرد و چنانچه به قيمت زيادتر از قيمت سوقى آن خريده باشد خمس مقدار زائد را نيز بايد پرداخت كند و در صحت معامله احتياجى به اجازه و امضاى حاكم شرع نيست.

مسأله 1770- اگر جنسى را بخرد و بعد از معامله قيمت آن را از پول خمس نداده بدهد، معامله‌اى كه كرده صحيح است و خمس پولى را كه به فروشنده داده به صاحبان خمس مديون مى‌باشد.

مسأله 1771- اگر مؤمنى مالى را كه خمس آن داده نشده بخرد، خمسش به عهده فروشنده است و بر خريدار چيزى نيست.

مسأله 1772- اگر چيزى را كه خمس آن داده نشده به كسى ببخشند پنج يك آن به عهده خود بخشنده است، و چيزى بر آن شخص- اگر مؤمن باشد- نيست.

مسأله 1773- اگر از كافر يا كسى كه به دادن خمس عقيده ندارد و يا از روى عصيان خمس نداده مالى به دست انسان آيد واجب نيست خمس آن را بدهد.

مسأله 1774- تاجر و كاسب و صنعتگر و مانند اينها از وقتى كه منفعت مى‌برند يك سال كه بگذرد، بايد خمس آنچه را كه از خرج سالشان زياد مى‌آيد