مسأله 1763- مهرى را كه زن مىگيرد و مالى را كه مرد عوض طلاق خلع مىگيرد خمس
ندارد و همچنين است ارثى كه به انسان مىرسد، ولى اگر مثلًا با كسى خويشاوندى
داشته و توقع ارث بردن از او را نداشته احتياط واجب آن است كه خمس آن را فوراً
بدهد و همچنين است جايزه مهمى كه توقع آن را نداشته است.
مسأله 1764- اگر مالى به ارث به او برسد
و بداند كسى كه اين مال از او به ارث رسيده رسيده است خمس آن را نداده است؛ احتياط
بر ورثه كبار آن است كه از سهم خود آن را بدهند و اگر در خود آن مال خمس نباشد و
وارث بداند كسى كه آن مال از او به ارث رسيده، خمس بدهكار است، بايد خمس را از مال
او بدهد.
مسأله 1765- اگر بواسطه قناعت كردن،
چيزى از مخارج سال انسان زياد بيايد، بايد خمس آن را بدهد.
مسأله 1766- كسى كه ديگرى مخارج او را
مىدهد، بايد خمس تمام مالى را كه به دست مىآورد و در مؤنههاى ديگر خود خرج
نكرده است بدهد.
مسأله 1767- اگر ملكى را بر افراد معينى
مثلًا بر اولاد خود وقف نمايد، چنانچه در آن ملك زراعت و درختكارى كنند و از آن
چيزى بدست آورند و از مخارج سال آنان زياد بيايد، بايد خمس آن را بدهند و همچنين
اگر طور ديگرى هم از آن ملك نفع ببرند، مثلًا اجاره آن را بگيرند، بايد خمس مقدارى
را كه از مخارج سالشان زياد مىآيد بدهند.
مسأله 1768- اگر مالى را كه فقير بابت
خمس و زكات و صدقه مستحبى گرفته از مخارج سالش زياد بيايد، يا از مالى كه به او
دادهاند منفعتى ببرد، مثلًا