اسم الکتاب : منتخب فقرات فقهيه المؤلف : شريفي اشکوري، الياس الجزء : 1 صفحة : 243
1178- پس از حكم به محجوريّت بدهكار، تنها حاكم
شرع ولىّ و سرپرست وى مىباشد و بايد طبق حكم و نظارت حاكم شرع اموال او غير از
مستثنيات دين- منزل مسكونى و لوازم ضرورى زندگى- بين طلبكارانش به نسبت مقدار
طلبشان تقسيم شود.
1179-
مخارج خوراك و پوشاك و مسكن شخص مفلس و كسانى كه تحت سرپرستى او هستند با مراعات
شؤون آنان تا هنگام تقسيم اموال او از همان اموالش برداشته مىشود؛ و چنانچه مفلس
فوت كند، امور مربوط به تجهيز او- اعم از سدر، كافور، آب غسل، كفن، نماز، دفن و
...- بر حق طلبكاران مقدّم است؛ و احتياط آن است كه در اين امور به مقدار واجب
بسنده نمايند؛ هرچند صرف مقدارى كه نسبت به امثال او متعارف است، خالى از قوّت
نيست.
1180-
حاكم شرع بعد از حكم به حجر شخص مفلس و جلوگيرى او از تصرّف در اموالش، بايد به
فروش اموال او و تقسيم آن بين طلبكاران نسبت به طلبى كه دارند اقدام كند، به اين
گونه كه مفلس و طلبكاران او را حاضر نمايد و بررسى كند كه اگر نزد طلبكارى مال
رهنى- گرويى- از محجور باشد، همان مال رهنى را بفروشد و طلب او را بپردازد؛ و در
اين اموال رهنى، ديگر بستانكاران حقى ندارند؛ مگر اينكه از مقدار طلب گرودار زياد
بيايد، كه آن زيادى مربوط به سائر بستانكاران مىشود و همه در آن شريك مىباشند.
1181-
هرگاه مفلس محجور اموالى را نسيه خريده و پول آنها را نداده باشد، حاكم شرع بايد
صاحبان اموالى كه اموالشان موجود است را مخيّر سازد كه يا همان مال خود را بردارند
و يا با ديگر طلبكاران در همه اموال شخص مفلس شريك شوند؛ و ظاهراً خيار مذكور بطور
فور نيست و لازم نيست فوراً اقدام و مبادرت به آن نمايند؛ بلى، افراط در تأخير به
حدّى كه موجب تعطيل تقسيم اموال بر طلبكاران شود جائز نيست؛ و اگر تا حدّ افراط
تأخير بيندازند، باز حاكم شرع بايد آنها را به اختيار يكى از دو امر مذكور مخيّر
كند؛ و اگر اين بار از انتخاب خوددارى ورزند، حاكمشرع بايد آنها را در قيمت جميع
اموال شخص مفلس با ديگر طلبكاران شريك گرداند.
1182-
هرگاه مفلس محجور اموالى را نسيه خريده و پول آنها را نداده باشد، فروشنده در
صورتى مىتواند معامله انجام شده با او را فسخ كند كه مدّت طلبش سرآمده باشد؛ و
الا حق فسخ معامله انجام شده را ندارد؛ ولى اگر پيش از رفع حجر از مفلس، زمان طلب
او سرآيد، بنابر اصح مىتواند
اسم الکتاب : منتخب فقرات فقهيه المؤلف : شريفي اشکوري، الياس الجزء : 1 صفحة : 243