1122- اگر نمازگزار در حال گفتن ذكر سجده انگشت بزرگ پا يا اعضاء ديگر سجده را حركت دهد، بايد ذكر سجده را اعاده نمايد؛ بلى، اگر بعد از گذاشتن كف دو دست بر زمين انگشتان را حركت دهد اشكال ندارد، زيرا در سجده گذاردن كف دو دست بر زمين بدون گذاردن انگشتان كفايت مى‌كند.

چيزهايى كه سجده بر آنها صحيح است:

1123- سجده بر چيزهايى صحيح است كه از جنس زمين باشند- يعنى معدنى و خوراكى و پوشاكى نباشند- كه عبارتند از:

اول: انواع خاك، و از آن جمله است گِل ارمنى و گِل سرشويى.

دوم: انواع سنگ، اعم از سنگ سياه و سنگ مرمر و سنگ عقيق و سنگ فيروزه، و سنگ آهك و سنگ گچ و ....

سوم: چوب و برگ و پوست درختان، و هسته و برگ درخت خرما؛ به استثناء برگ درخت انگور در زمانى كه تَر است.

چهارم: پوست گردو و بادام و فندق و پسته، بعد از جدا شدن آنها از مغز، و همچنين است پوست انار، بعد از جدا شدن آن از دانه‌هاى انار.

پنجم: چيزهايى كه از زمين مى‌رويند و فقط خوراك حيوانات مى‌باشند، مانند علف و كاه.

1124- بهتر است بر داروهاى خوراكى كه از زمين مى‌رويند- مانند گُل بنفشه و گُل گاو زبان و خاكشير و ريشه كاسنى- سجده نكنند.

ششم: ميوه‌هاى غير خوراكى مانند حنظله.

هفتم: كاغذ، چه از كاه ساخته شده باشد يا از پنبه و امثال آن.

چيزهايى كه سجده بر آنها باطل است:

1125- چيزهايى كه سجده بر آنها باطل است عبارتند از:

اول: استخوان، دوم: خاكستر، سوم: ذغال، چهارم: بلور، پنجم: شيشه، ششم: هر چيزى كه از نفت استخراج شود، هفتم: معادن، مانند طلا و نقره و نمك و ...، هشتم: چيزهاى پوشاكى مانند پنبه و كتان، نهم: چيزهاى خوراكى مانند گندم و جو و برنج و عدس و نخود و ...، دهم: گياهى كه خوردن آن در بعضى از شهرها