است.

دوم: انبات موى درشت بر عانه است و اين امر به اماميه نسبت داده شده است.

علامات مختصه‌

حيض كه با اتفاق فقهاء علامت بر بلوغ دختران است منتهى در زمانى كه احتمال بلوغ برود. حمل (باردارى) دليل بر سبق بلوغ است؛ زيرا حمل از اجتماع آب مرد و زن بوجود مى‌آيد و با تحقق آن علم بحصول بلوغ پيدا مى‌شود. ولى از نظر طبى بايد ثابت شود كه تخمك ها از كدام سن دختر، از كيسه او به رحم مى‌آيد. و اما بلوغ بسن و عمر، باز هم اقوال در آن مختلف است. اماميه به إكمال نه سال، در دختر و در روايتى از شافعيه نصف نه سالگى نه تمام آن، بلوغ را ثابت مى‌دانند وقولى هم است بدخول سال نهم.

و اما در پسر: مالكيه و شافعيه: به تمام نه سال، حنابله ده سال، حنفيه: حد اقل به 12 سال قايل شده اند.

علامات وضعيه (شرعيه) به سال: سنى كه بلوغ به آن در پسر دانسته مى‌شود اكمال 15 سال است (به حسب سال قمرى) كه مذهب مشهور اماميه و شافعيه و جنابله است. و ابو يوسف و محمد از حنفى است.

به تذكره علامه و مسالك شهيد ثانى و حدايق بحرانى و جواهر الكلام، ج 16 ص 248 و به حاوى كبير، ج 6 ص 344 و مغنى المحتاج، ج 2 ص 166 و بدائع الصنايع، ج 7 ص 172 و حاشيه ابن عابدين، ج 5، ص 114- 97 و غيره مراجعه شود. و ابوحنيفه بتمام 18 سال مى داند. دو قول مالكيه 16 سال و 19 سال است. و قول 17 سال قول ديگر مالكى و حنفى ها مى باشد. و قول 14 سال از ابن جنيد از اماميه است.