كمتر از انتظارات امت ها بوده. زنده كردن مرده توسط حضرت عيسى (ع) و ساير معجزات او اگر مقدار زياد بوده، باز يك نوع استثنايى به حساب مى‌آمد.

نكته قابل توجه‌

در مورد معجزات (كارهاى فوق العاده انبياء جهت اثبات نبوت شان) دو نكته قابل توجه است:

الف) معجزات زياد نبوده، ولى به اندازه‌اى‌كه حجت بر مردم تمام شود از انبياء صادر شده هرچند به نظر مكلفين‌كم بوده باشد.

ب) بر خلاف پندار مردم عوام كثرت معجزات، غالباً توقع مردم را در تقاضاى صدور معجزات بلند مى‌برد و به شهادت تاريخ موجب كثرت ايمان مردم نشده است.

از همه قراين و شواهد اين مطلب كه بگذريم تنها اين آيه مباركه ادعاى ما را اثبات مى‌كند: «وَ لَوْ أَنَّنا نَزَّلْنا إِلَيْهِمُ الْمَلائِكَةَ وَ كَلَّمَهُمُ الْمَوْتى‌ وَ حَشَرْنا عَلَيْهِمْ كُلَّ شَيْ‌ءٍ قُبُلًا ما كانُوا لِيُؤْمِنُوا إِلَّا أَنْ يَشاءَ اللَّهُ وَ لكِنَّ أَكْثَرَهُمْ يَجْهَلُونَ». (الأنعام 111).

يعنى: اگر براى كافران ملايكه را فرو فرستيم، و مردگان با آنان صحبت كنند (كه خدا و دين خدا بر حق است)، و همه چيز را در برابر آنها جمع كنيم، ايمان نخواهند آورد؛ مگر اينكه خدا بخواهد! ولكن بيشتر مردم نمى‌دانند. (آيه يك معناى احتمالى ديگر هم دارد).

در اين آيه دقت كنيد كه مطالب مهمى را بيان مى كند.

من در تاريخ و تفسير نديده ام كه به شق القمر، كافرى مسلمان شده باشد؛ ولى به اخلاق حضرت پيامبر و روش عملى او خيلى مسلمان شده اند و هم چنين در اثر جنگ ها و شكست كفار.

7- تقليد از پدران و نياكان و تأثر از محيط شرك: يكى از جواب هاى‌