آرزوهاى افراد معتاد يا در معرض اعتياد را با واقعيت‌هاى زندگى، هماهنگ ساخت. واقعيت زندگى، اين است كه دنيا براى هركس، چند روزى بيش نيست و انسان، عمرى محدود دارد. كسى كه به اين واقعيت، باور پيدا كند، آرزوهايش كوتاه و واقع‌بينانه خواهند بود. امام على (ع) مى‌فرمايد:

مَن أيقَنَ أنَّهُ يُفارِقُ الأَحبابَ ويَسكُنُ التُّرابَ ويُواجِهُ الحِسابَ ويَستَغني عَمّا خَلَّفَ ويَفتَقِرُ إلي ما قَدَّمَ، كانَ حَرِيّاً بِقَصرِ الأَمَلِ وطولِ العَمَلِ.[1]

كسى كه يقين داشته باشد، از دوستان جدا مى‌شود و ساكن خاك مى‌گردد و با حساب، رو به رو مى‌شود و از آنچه برجاى گذاشته، بى‌نياز مى‌گردد و به آنچه از پيش فرستاده، محتاج مى‌شود، سزاوار است كه آرزوى خود را كوتاه و عمل خود را طولانى كند.

اگر فرد معتاد يا در معرض اعتياد، به پايان‌پذيرى عمر خود و به سرانجامى كه دارد بينديشد و به جايگاهى كه به سوى آن در حركت است فكر كند، بدون ترديد، از آرزوهاى ويرانگر، بى‌زار مى‌گردد و فريب آنها را نمى‌خورَد.[2] امام على (ع) در اين باره مى‌فرمايد:

لَو عُرِفَ الأَجَلُ، قَصُرَ الأَمَلُ.[3]

اگر مرگ شناخته شود، آرزو كوتاه مى‌گردد.

پيامبر (ص) با اشاره به پايان‌پذيرى عمر و درك نكردن بسيارى از فرداها، توجّه به اين امر را موجب كوتاهى آرزوها و منطقى شدن آنها مى‌داند. ايشان مى‌فرمايد:

كَم مِن مُستَقبِلٍ يَوماً لا يَستَكمِلُهُ ومُنتَظِرٍ غَداً لا يَبلُغُهُ. لَو نَظَرتُم إلَي الأَجَلِ ومَسيرِهِ لَأَبغَضتُمُ الأَمَلَ وغُرورَهُ.[4]

چه بسا كسانى كه به پيشواز روزى رفتند، ولى آن را كامل نكردند و به انتظار فردايى بودند كه به آن نرسيدند! اگر شما به مرگ و مسير

[1]. كنز الفوائد، ج 1، ص 351. ر. ك: شرح نهج البلاغه، ابن ابى الحديد، ج 20، ص 268، ح 107.

[2]. امام على( ع):

[3]. الإرشاد، ج 1، ص 300.

[4]. الفردوس، ج 3، ص 304، ح 4913؛ ر. ك: الأمالى، طوسى، ص 525.