اسم الکتاب : درآمدى بر پيشگيرى از اعتياد با رويكرد اسلامى المؤلف : پسنديده، عباس الجزء : 1 صفحة : 146
چارپاى من پاهاى من، و فرش من زمين، و بالشم سنگ ... شب را به روز و
روز را به شب مىرسانم در حالى كه هيچ ندارم. با اين حال، هيچ كس روى زمين
بىنيازتر از من نيست![1] بر اساس تفسير صحيح از غنا،
مشخّص مىشود كه چرا برخى ثروتمندان، ناراضىاند و برخى فقرا، راضى! به فرموده
اميرمؤمنان (ع) چه بسا فقيرانى كه بىنياز و ثروتمندانى كه نيازمندند![2]
لذا بسيارى از فقيران، از توانگران بىنيازترند![3]
بنا
بر اين، براى پيشگيرى يا درمان اعتياد بايد تفسير اين افراد از فقر و غنا را اصلاح
كرد. با اصلاح اين تفسير، فقدان امور مادى زندگى، به عنوان فقر اساسى تلقى نمىشود
و فرد به ديگر ابعاد غنى خود نيز توجّه مىكند و از احساس بَد محروميت خارج مىشود
و بدين سان، زمينه نارضايتى از بين مىرود.
دو.
اصلاح فهرست داشتهها
عنصر
ديگرى كه در گرايش به اعتياد مهم است، فهرست داشتهها و نداشتههاست. هر انسانى،
يك فهرست معيار براى داشتهها و نداشتههايش دارد. افراد، بر اساس منطقى كه دارند،
فهرستى از داشتهها و نداشتهها را مبناى احساس برخوردارى يا محروميت قرار
مىدهند. اشتباه در تنظيم فهرست معيار، از عوامل گرايش به اعتياد است. برخى
داشتههاى زندگى را فقط در ماديات منحصر مىبينند و به همين جهت، معيار سنجش و
ارزيابى آنان، داشتن يا نداشتن امكانات مادى است. از اين رو، چنين افرادى هنگام
كاستى در امكانات مادى، امكانات غير مادى را لحاظ نمىكنند و خود را محروم به شمار
مىآورند. اين در حالى است كه وقتى موضوع داشتهها، در مقياس انسان بررسى شود،
مصاديق غير مادى نيز پيدا مىكند. لذا با وجود امكانات غير مادى نمىتوان كاملًا
احساس محروميت و نارضايتى داشت. بنا بر اين، يكى از عوامل پيشگيرى از اعتياد و
كاهش گرايش به آن،
عيسى( ع): خادمي يداي ودابّتي رجلاي، وفراشي الأرض ووسادي الحجر
... أبيت وليس لي شيء، واصبح وليس لي شيء، وليس على وجه الأرض أحد أغنى منّي
( عدّة الداعى، ص 107؛ إرشاد
القلوب، ص 156).