اعتراض اخباريان به تقسيم متأخّران‌

اخباريان به تقسيم اخبار به اصطلاح متأخّران اعتراض دارند و آن را قبول ندارند و مى‌گويند: اين اصطلاح جديد در بين قدما معروف نبوده‌[1] و مؤسّس آن به گفته فيض‌كاشانى‌[2] و علّامه‌مجلسى،[3] علّامه‌حلّى است- چنان كه اين نظرى است كه قبل از اين دو، شيخ‌بهايى‌[4] داده است- و يا مؤسّس- آن احمدبن موسى‌بن طاووس (م 673 ق) است و بعد، شاگردش علّامه‌حلّى آن را جا انداخته- چنان كه محمّدتقى مجلسى‌[5] و سيّدنعمة الله جزايرى‌[6] بر اين عقيده بودند و قبل از اين دو، صاحب معالم‌[7] بر اين عقيده بوده است- و يا بين اين دو، مردّد است- چنان كه محمّدامين استرآبادى‌[8]، شيخ‌حرّ عاملى‌[9] و شيخ‌يوسف بحرانى‌[10] گفته‌اند-. به‌هرحال، عدّه‌اى از مجتهدان هم تصريح كرده‌اند كه اين اصطلاح، جديد است و به آن اعتراف كرده‌اند، و اين تقسيم، اشكالاتى دارد:

اوّلًا: اجتهادى از سيّدبن طاووس و علّامه است و تمام احاديثى كه در مذمّت اجتهاد و ظن وارد شده، شامل اين مورد هم مى‌شود، و اين اصطلاح جديد، مسئله‌اى اصولى است و عمل به ظن و تقليد در آن به اتّفاق جايز نيست.[11]

ثانياً: اين اصطلاح جديد، موافق با اصطلاح و اعتقاد اهل‌سنّت است؛[12] بلكه از

[1]. روضة المتّقين، ج 1، ص 18؛ ملاذ الأخيار، ج 1، ص 23.

[2]. الوافى، ج 1، ص 22.

[3]. ملاذ الأخيار، ج 1، ص 25.

[4]. مشرق الشمسين، ص 31.

[5]. لوامع صاحب‌قرانى، ج 1، ص 14.

[6]. كشف الأسرار فى شرح الاستبصار، ج 2، ص 39.

[7]. منتقى الجمان، ج 1، ص 13.

[8]. الفوائد المدنية، ص 88.

[9]. وسائل الشيعة، ج 20، ص 96( الفائدة التاسعة).

[10]. الحدائق الناضرة، ج 1، ص 14.

[11]. وسائل الشيعة، ج 20، ص 102؛ هداية الامّة، شيخ‌حرّ عاملى، ج 8، ص 582.

[12]. الفوائد المدنية، ص 49؛ وسائل الشيعة، ج 20، ص 103( الفائدة التاسعة).